Rotterdam kent vele duizenden straten. Sommige straten zien er echter anders uit dan andere, wat vaak ook terug te zien is in de naam. Zo is een -laan een weg met bomen aan beide zijden, een -steeg een nauw straatje tussen gebouwen door en een -dijk een straat bovenop een waterkering. Daarnaast zijn er natuurlijk ook nog -singels, -pleinen, -plantsoenen en -bruggen. De Commissie van advies inzake straatnamen en gedenktekens geeft niet alleen over straten advies, maar over naamgeving van alle openbare ruimte in Rotterdam.
Over straatnamen
Straten krijgen vaak een naam dat past binnen een wijkthema. Zo zijn de Yukonweg, Coloradoweg en Missouriweg op de Maasvlakte vernoemd naar rivieren in Noord-Amerika. Een wijkthema voor straatnamen helpt bij het vinden van de weg.
Veel personen die in Rotterdam zijn vernoemd hebben tijdens hun leven iets betekend voor de stad. Zo is de Calandstraat vernoemd naar Pieter Caland, de ontwerper van de Nieuwe Waterweg. In Prins Alexander ligt de Nancy Zeelenbergsingel, vernoemd naar de eerste vrouwelijke wethouder van Rotterdam. De naam Prins Alexander is weer afkomstig van de Prins Alexanderpolder, die in de negentiende eeuw werd aangelegd en vernoemd naar Prins Alexander van Oranje-Nassau, de jongste zoon van Koning Willem III.
Op de website www.rotterdaminkaart.nl, een project van het Stadsarchief Rotterdam en Museum Rotterdam, zijn historische kaarten te plaatsen over de hedendaagse kaart van Rotterdam.
Hebt u een vraag over bijvoorbeeld een bestaande of verdwenen straatnaam, of een vraag met betrekking tot straatnaamgeving? Neem dan contact op met de Commissie van advies inzake straatnamen en gedenktekens (kort: de Straatnamencommissie). Stuur een e-mail naar straatnamen@rotterdam.nl.
Wilt u een verzoek indienen om een straatnaam naar iets of iemand te vernoemen, ga dan naar de loketpagina over straatnamen op de website van de gemeente Rotterdam. Daar vindt u alle informatie over het indienen van een verzoek voor een straatnaam.
Straatwijs
Elke week wordt er in de rubriek StraatWijs van Radio Rijnmond een Rotterdamse straat uitgelicht. De rubriek is te beluisteren in het radioprogramma van Erik Lemmers. Dit wordt uitgezonden elke maandag tussen 10:00 en 13:00 uur. Heeft u nog tips voor een straat die behandeld moet worden in StraatWijs? Stuur dan een e-mail naar straatnamen@rotterdam.nl.
Straatnamenrubriek
Regelmatig zoekt indebuurt.nl/rotterdam uit waarom een straat in Rotterdam een bepaalde naam heeft gekregen. Kijk voor oudere artikelen in deze rubriek op de website van indebuurt.nl.
Straatnamen van nul tot nu
Vroeger waren er geen vaste straatnamen voor de straten, stegen, paadjes en weggetjes die vanaf 1340 Rotterdam vormden. Straten werden vaak genoemd naar markante bewoners, gebouwen in de buurt of bekende bedrijven. Zo heette een straat in de omgeving van de Sint Laurenskerk de Kerkstraat of Torenstraat. Ook was er een Halvemaansteeg, die verwees naar brouwerij 'de Halve Maan'. Wanneer straten naar personen waren genoemd maar deze persoon verhuisde of overleed, dan veranderde de naam simpelweg. Zo werd het Arent Kerstantszstraatje omgedoopt tot de Gerrit Cocksteeg, genoemd naar een nieuwe bewoner.
Pas vanaf mei 1850 besluit het college van burgemeester en wethouders over de namen van straten. In 1861 wordt daarvoor een 'Verordening op de verdeeling in wijken en het nummeren der gebouwen en erven te Rotterdam' opgesteld. Tegelijkertijd worden straatnaamborden geplaatst, wat het einde betekent voor straten die soms wel drie namen tegelijk hebben. Vanaf 1866 wordt de gemeentearchivaris bij straatnaamgeving betrokken, omdat nieuwe straten in die tijd zoveel mogelijk een historische naam moeten krijgen.
In 1941 staat de gemeentearchivaris voor een hele klus: liefst vier andere gemeenten (Hillegersberg, IJsselmonde, Overschie en Schiebroek) worden door de gemeente Rotterdam ingelijfd. Om verwarring te voorkomen dienen alle straten die in die verschillende gemeenten dezelfde naam hebben een nieuwe naam te krijgen. Daarom wordt er een straatnamencommissie gevormd. Deze commissie geeft vandaag nog steeds advies aan het college van burgemeester en wethouders over welke namen aan straten gegeven moeten worden. Vanaf 2018 is deze commissie ook verantwoordelijk voor het geven van advies over de plaatsing van gedenktekens.
Dat is de geschiedenis van straatnaamgeving in Rotterdam in een notendop!