Ben je op zoek naar passagiers die tussen 1900 en 1969 met de Holland-Amerika Lijn hebben gereisd? Vanaf nu kun je al een deel van de passagierslijsten via de websites van het Stadsarchief Rotterdam en WieWasWie inzien. Naar verwachting zijn alle lijsten in 2022 beschikbaar voor het grote publiek.
Van 1873 tot ver in de twintigste eeuw vervoerde de Holland-Amerika Lijn (HAL) zakenlui, toeristen en emigranten van en naar Amerika. Tussen 1880 en 1920 maakte circa een miljoen Oost-Europeanen de overtocht naar de Nieuwe Wereld. De HAL had tot in Bulgarije, Letland en Rusland kantoortjes waar kaartjes konden worden gekocht voor de trein naar Rotterdam, de boot naar Amerika en opnieuw de trein naar elk station in de Verenigde Staten.
Nuttige bron
In het kader van een gezamenlijk project van het Stadsarchief Rotterdam en CBG|Centrum voor familiegeschiedenis zijn vrijwilligers van het crowdsourcing-platform Vele Handen druk bezig met het invoeren van de passagierslijsten van de HAL. Een kwart – te weten de lijsten uit de periode 1900 tot 1920 – is inmiddels ingevoerd en toegankelijk gemaakt. Ze vormen een nuttige bron van informatie voor stamboomonderzoekers, historici en andere geïnteresseerden. Zo kun je bijvoorbeeld terugvinden wat de bestemming was, wat er voor de reis is betaald en hoe groot het reisgezelschap was.
Hugo de Vries en Berlage aan boord
Op het eerste gezicht lijkt het ‘inkloppen’ van gegevens misschien saai, maar de kans bestaat dat je hele interessante dingen tegenkomt. Zoals de overtocht van Dr. Alice Leader in 1910, die twee jaar later een van de overlevenden van de ramp met de Titanic zou zijn. Of Professor Hugo de Vries. Hij reisde op 28 mei 1904 van Rotterdam naar New York met de SS Potsdam en publiceerde later dat jaar het boek “Het Yellowstone-Park”. Hij was de grondlegger van de moderne evolutiebiologie en is beroemd geworden door zijn mutatietheorie en de door hem geïntroduceerde begrippen mutatie en gen. Je kunt ook zomaar ontdekken dat de architect H.P. Berlage op 12 december 1911 vanuit Amerika naar Amsterdam vertrok, na tijdens zijn reis onder de indruk te zijn geraakt van het werk van Frank Lloyd Wright – een gegeven dat nog steeds goed terug is te zien in de stijl van Berlage uit die tijd.
Afronding
De vrijwilligers werken onverdroten voort aan het verder toegankelijk maken van de passagierslijsten. Naar verwachting is het project, dat mede mogelijk wordt gemaakt door Stichting Droom en Daad en Cruise Port Rotterdam, in 2022 afgerond.