De afgelopen maanden zijn nieuwe archieftoegangen en beeldcollecties beschikbaar gekomen. Ontdek ze hier! Sommige bronnen lagen al een tijdje op de plank, anderen zijn kort geleden bij ons binnen gekomen.
Nieuwe Archieftoegangen Online
1033-01 Archief van het Maria Catharina Van Dooren’s Vrouwengesticht van Weldadigheid
Datering: 1807-1998
Marie Catharina van Dooren was de laatste telg in een vermogende katholieke Rotterdamse familie. In haar testament regelde zij onder andere de oprichting van een huis voor ongehuwde katholieke dames in haar woning aan de Korte Hoogstraat. Deze stichtvrouwen moesten hulp bieden aan de armen. Later volgde de oprichting van meer bedelingshuizen. De laatste werd in 1932 gebouwd aan de Coolsingel. Het archief bevat documenten uit de periode 1807-1974, onder meer de wilsbeschikkingen van M.C. van Dooren, notulen van bestuursvergaderingen, besluitenlijsten, oprichtingsstukken en statuten; stukken betreffende benoemingen van hoofdbestuurders en Opper-Stichtvrouwen, correspondentie, testamenten, eigendomsbewijzen van landerijen, percelen en stukken land, kasboeken, rekeningen en verantwoordingen, kwitanties en andere financiële stukken.
580 Archief van de Aktiegroep Man Vrouw Maatschappij, afdeling Rotterdam
Datering: 1968-1972
Op 26 oktober 1968 richtten Joke Smit en Hedy d'Ancona de landelijke vereniging Man Vrouw Maatschappij op. Als onderdeel van de tweede feministische golf zette MVM zich in voor gelijke kansen voor vrouwen op terreinen als werk, onderwijs, gezinsplanning en sociale voorzieningen. Het archief bevat de activiteiten van de Rotterdamse afdeling van de Aktiegroep.
793 Archief van de R.K. Sint-Lucia Kweekschool
Datering: 1926-1983 (beperkt openbaar)
Naast leerlingenlijsten uit de periode 1926 tot en met 1968 bevat het archief van de katholieke pedagogische academie aan de Aert van Nessstraat (vanaf 1955 aan de Hennekijnstraat) twee historische publicaties over de kweekschool. De leerlingenlijsten die ouder zijn dan 75 jaar zijn vrij ter inzage.
Het M.C. van Dooren's Vrouwengesticht van Weldadigheid aan de Coolvest in 1908. NL-RtSA_4202_1969-516.
1010 Archief van het Centraal Aksiekomite Rijnmond
Datering: 1970-1980
Het Centraal Aksiekomite Rijnmond werd opgericht in 1970 door een aantal kunstenaars, jongerenwerkers, onderwijzers, scholieren en wetenschappers. Een van de oprichters was Remi Poppe, later gemeenteraadslid in Vlaardingen en Tweede Kamerlid voor de SP. Het CAR fungeerde als actiecomité van de Stichting Leefbare Delta, die zich inzette tegen milieuverontreiniging in het Rijnmondgebied. Hierin werkten 27 organisaties in Zuid-Holland samen, onder meer de politieke partijen PSP, CPN, PvdA, SGP en KVP, en organisaties op het gebied van recreatie en natuurbescherming. Het archief bevat o.a. correspondentie, actiemateriaal, het tijdschrift ‘De gifkikker’ en knipselboeken.
952 Archief van J. Simonse, jeugdwerker en socioloog
Datering: 1957-1982
Joop Simonse (1926-2002) was in de jaren vijftig was hij initiatiefnemer en jeugdleider van clubhuis De Gelderse Haven in het Gelderse Dorp. Als wetenschappelijk medewerker was hij onder meer verbonden aan de Rotterdamse stichting De Jeugdhaven. Hij schreef diverse publicaties over jeugdwerk, volksbuurten en achterstandsbeleid. Het archief bevat stukken over het opbouwwerk in de noodwoningencomplexen het Gelderse Dorp en het Utrechtse Dorp.
1123 Archief van A.J. Stakenburg als bestuurder van de Stichting Rotterdamse Gemeenschap
Datering: 1945-1951
De Stichting Rotterdamse Gemeenschap zette zich in voor bevordering van de wijk- en gemeenschapsgedachte. De organisatie was opgebouwd vanuit de wijken. Het archief bestaat uit stukken die zijn ontvangen, opgemaakt of verzameld door dr. A.J. (Ab) Stakenburg (1918-1985). Als inwoner van Kralingen was hij vanaf 1945 betrokken bij het wijkbestuur van de Rotterdamse Gemeenschap waar hij in verschillende functies actief was. Het archief bevat onder meer correspondentie, agenda's en notulen, wijkrapporten en stukken betreffende culturele programma’s, vakantie-activiteiten, recreatieoord Oostvoorne-Rockanje, actie ‘Aan de Slag’.
550 Archief van Sport- en Tentoonstellingscomplex Ahoy
Datering: 1950-1988
Het archief bevat informatie over de periode van de oprichting van de Stichting tot exploitatie van het Ahoy-gebouw in 1950 tot aan de verzelfstandiging van het Ahoy’ Complex Rotterdam N.V. in 1988. Behalve financiële, bestuur en organisatiedossiers is er in het archief veel informatie te vinden over de georganiseerde evenementen, beurzen, circussen, tentoonstellingen en concerten. De evenementen zijn gesorteerd op jaar en beginnen in 1950 met de manifestatie Rotterdam Ahoy’ in het Park en het Museumpark. Deze havententoonstelling was bedoeld om het herstel van de Rotterdamse havens na WOII te vieren. De Ahoy’-hallen bleven daarna tot 1966 staan op het terrein van Dijkzigt. Na een tijdelijke plek op het Heliportterrein opende in januari 1951 Sportpaleis Ahoy’ aan het Zuidplein.
Uit de collectie Fototechnische Dienst Gemeente Rotterdam / Gemeentewerken: Jeugdland in de Ahoy-hallen aan de Wytemaweg in 1957.
1469 Archief van Smederij en Familie Van Zutphen te Berkel 1845-2005
Datering: 1845-2005
Het bedrijfs- en familiearchief van de familie Van Zutphen die in Berkel bekend stond vanwege de smederij aan de Herenstraat. De smederij bestond vanaf 1845 en ging over van vader op zoon totdat het pand van de smederij in 2005 door achterkleinzoon en laatste smid Frans van Zutphen verkocht werd. De naastgelegen manufacturenhandel en textielwinkel stamde uit 1932 en werd tot 1981 gerund door twee kleindochters van de familie.
740 Collectie van drs E. Roelofsz en mw. H.W. Roelofsz-Dunlop
Datering: 1928-1988
Een verzameling documenten over comités en organisatie waar dhr. Roelofsz bij betrokken was, bijvoorbeeld het Nederlandsch Studenten Sanatorium en de Stichting vrienden van het Karottenfabriekje. Ook bevat het archief stukken die hij gebruikte voor het schrijven van zijn publicaties waaronder het boek ‘De frustratie van een droom’ over de wederopbouw van Rotterdam tussen 1940 en 1950.
571 Archief van J.J. Oster, president-hoofd Brandweer
Datering: 1941-1986
J.J. Oster (1907-1989) was de laatste president-hoofdmand van de voormalige Rotterdamse Vrijwillige Brandweer. Pas in 1969 werd het vrijwilligersprincipe van de brandweer in Rotterdam opgezegd. Het archief bevat onder meer krantenknipsels, documentatie, 'groen-wit-groene' boekjes met staten van personeel en materieel, stukken betreffende hoofdlieden, organisatie, oorlogsherinneringen, branden, en ook begrotingen en jaarverslagen. Meer informatie over J.J. Oster is te vinden in zijn In Memoriam in het Rotterdams Jaarboekje van 1990.
573 Archieven van A.L. van Beek Internationaal BV
Datering 1912-1968
Anton van Beek (1913-2004) stapte in 1939 in de groothandel in Tabak die zijn grootvader in 1872 in Rotterdam had opgericht. De archieven bevatten jaarstukken van Van Beek en jaarstukken en andere, vooral financiële, stukken van dochterondernemingen de Hollandsch Turksche Tabak Maatschappij en de Hofor Tobacco Company.
107b Archief van het Gezondheidscentrum Feijenoord
Datering: 1967-1995
Het ‘Centrum Feijenoord’ was een sociaal-medische voorziening aan de Rosestraat in Feijenoord. Het samenwerkingsverband van huisartsen, maatschappelijk werk, wijkverpleging en sociaal raadslieden bood hulp aan wijkbewoners met uiteenlopende problematiek. In een later stadium sloten diverse hulpverleners uit andere disciplines zich bij het centrum aan. Het archief bevat divers materiaal zoals bouwtekeningen en plattegronden van het pand aan de Rosestraat, onderzoeksverslagen, jaarstukken en gezondheidsvoorlichtingsmateriaal voor bewoners en patiënten.
159-02 Archieven van mr. J. Dutilh
Datering: 1872-2005 (beperkt openbaar)
Aanvulling op het persoonlijk archief van Jacques Dutilh (1918-2001) bevat documenten en fotomateriaal uit de jeugd, school- en studententijd van J. Dutilh en bijvoorbeeld een dagboek uit de dagen rond de fussilering van zijn broer Kees tijdens de bezetting. Ook van zijn verloving en huwelijk met Antoinette Schelle zijn persoonlijke documenten en foto’s aanwezig. Daarnaast bevat het archief veel stukken uit het diverse verenigingsleven van Jacques Dutilh.
1114 Archief van het Provinciaal Comité Zuid-Holland Handhaving Rijkseenheid en het Rotterdamsch Comité Handhaving Rijkseenheid
Datering (1946-1950)
Op 14 december 1946 richtten oud-premier Gerbrandy en enkele gelijkgestemden het Nationaal Comité Handhaving Rijkseenheid op. Deze buitenparlementaire pressiegroep stelde zich ten doel bij de Nederlandse regering te lobbyen tegen de onafhankelijkheid van Nederlands-Indië. Er werden provinciale en plaatselijke comités opgericht die bijeenkomsten hielden en handtekeningen inzamelden. Het archief bevat documenten van D.J. Schenk, secretaris van het Rotterdamsch Comité.
1187 Archief van de Rotterdamse Schouwburg
Datering: 1879-1970
Het archief is ingedeeld stukken van de Vereeniging Rotterdamsche Schouwburg, het archief van de Maatschappij Groote Schouwburg, het archief van de Rotterdame Kunststichting (RKS) en de dienst Gemeentelijke Kunstgebouwen (DGK). Het bevat onder meer correspondentie, notulen van vergaderingen, stukken over de verbouwing van de Schouwburg (1959), de vereniging van Schouwburgdirecties, de vereniging Het Toneelmuseum, toneelrecensies, agenda's en affiches, veel programmaboeken, Holland Festival, Jeugdfestival, jaaroverzichten, exploitatieboeken van de Groote Schouwburg (ca. 1896-1940) exploitatieboeken Tivoli (ca. 1927-1940), financiële stukken, zoals: salarisboeken, register vermakelijkheidsbelasting, inkoopboeken, kasboeken, journalen, register van leden-aandeelhouders, giroboeken en aandelen.
772 Archief van J. Huijts, directeur Lantaren en ’t Venster
Datering: 1949-1970
Johan Huijts had na de verbouwing van ‘Ons Huis’ aan de Gouvernestraat tot filmtheater en expositieruimte de leiding over ’t Venster. In de jaren ’50 en ’60 verzamelde hij artikelen, recensies en uitnodigingen van de diverse voorstellingen in plakboeken.
Ons Huis, de Lantaren, 't Venster aan de Gouvernestraat in 1969. NL-RtSA_4202_1969-2887
697 Archief van de scheepvaartclub Rotterdam
Datering: 1967-1995
Het archief bevat onder meer correspondentie, ledenlijsten, mutaties in het ledenbestand, uitnodigingen voor lunchbijeenkomsten, aan- en afmeldingen van leden, presentielijsten, werkenlijst, rekeningen een almanak voor de leden: 'Scheepvaartclub Rotterdam 25 jaar.
5087 Archief van de Vereniging De Topografisch-Historische Atlas (VTHA)
Datering: 2002-2010
Het archief van de beroepsvereniging voor beheerders van beeldmateriaal bij archieven, musea en andere culturele instellingen.
1661 Archief van de Comestibleshandel Wed. R. Jesse
Datering: 1890-1947
Tussen 1885 en 1940 bezat dit familiebedrijf in delicatessen en kruidenierswaren diverse vestigingen in de stad. In het archief bevinden zich o.a. de kasboeken van het bedrijf.
1662 Archief van de familie en rederij Haubrich
Datering: 1827-1960
Het archief bevat voornamelijk persoonlijke documenten en foto’s van de redersfamilie Haubrich uit de periode 1827 tot en met 1860.
1668 Archief van N.V. Viveso
Datering: 1926-1968
Bedrijfsarchief van de firma Viveso (Vismans Veem- en Silo Onderneming) die bestond tussen 1926 en 1968.
1669 Archief van graanhandel Gebroeders Vismans
Datering: 1904-2004
Rotterdamse bedrijf dat zich bezighield met de in ontvangst name, controle, bemonstering en expeditie van scheepsladingen graan en veevoedergrondstoffen. De documenten in het archief komen uit de periode 1904 tot 2004.
5194 Archief van de Stichting Organisatie van Effectenhandelaren te Rotterdam
Datering: 1975-2018
Notulen, statuten, correspondentie en notities van de Stichting die werd opgericht in 1973.
802 Archief van de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen, afdeling Rotterdam
Datering: 1975-1996
(Jaar-)verslagen, notulen en accountantsrapporten uit de periode 1917 tot 1993 en foto’s uit de jaren tachtig van bijeenkomsten van de Vereniging.
1642 Archief van de Vereniging Ridderkerks Fanfare
Notulen, kasboeken en Contributieboeken van de vereniging uit de periode 1906-1991.
Archieven Gemeente Rotterdam
1196 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Financiën: Declaratiecentrale 1946-1961
Datering: 1946-1961
De Declaratiecentrale werd opgericht na de Tweede Wereldoorlog. De Centrale declareerde bij het Rijk vergoedingen van oorlogs- en bezettingsschade aan gemeentelijke eigendommen maar ook voor vergoeding van openbare werken, die nodig waren in het kader van de wederopbouw. Na 1953 hield de Declaratiecentrale zich ook bezig het de schade als gevolg van de Watersnoodramp. Het archief bevat o.a. overzichten van panden in eigendom van de gemeente, stukken betreffende oorlogs- en bezettingsschade, herstelfonds 1940, taxatierapporten, dossiers betreffende 'Declaraties Regelmatige' en 'Declaraties Eenmalige', dossierlijst Wederopbouwwerken, Oorlogs- en bezettingsschade, Rampenschade (betreft de watersnoodramp van 1953). Verder bevat het archief systeemkaarten die verband houden met de dossiers Wederopbouwwerken, oorlogs- en bezettingsschade en scholen van het Bijzonder Onderwijs.
491-04 Archief van de Dienst Stadsontwikkeling: Correspondentie 1937-1970
Datering: 1937-1980
Dit deelarchief van de Dienst Stadsontwikkeling bevat dossiers met correspondentie, plannen, onderzoeken en plantekeningen naar aanleiding van oorlogsschade en wederopbouw zoals het basisplan wederopbouw en de bouw van noodwoningen. Daarnaast zijn er dossiers met stukken over de bouw van Ahoy, E55, Floriade, de Botlek, de Maasboulevard, olieboringen, rijkswegen, Transitkamp Hoek van Holland, waterkeringen, woonschepen en Zuidwijk. Ook bevat het documenten over de Blaakoverbouwing, de Bibliotheek en de Oude Haven (1980).
490-05 Archief van de Dienst Volkshuisvesting: Sociale Afdeling
Datering: 1944-1956 (beperkt openbaar)
Al voor het einde van de Twee Wereldoorlog sinds 5 september 1944 (Dolle Dinsdag) hield deze afdeling zich bezig met het beheer en de verkoop van huizen van NSB’ers en andere politieke delinquenten. Het Bureau ‘Roerende goederen van vijanden en landverraders’ kreeg na mei '45 ook de opdracht het toewijzen van deze woningen aan repatrianten te coördineren. Dit deelarchief bevat dossiers over de vordering van woonruimten en het beheer en de verkoop van roerende goederen van politieke delinquenten.
1840 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Algemene Zaken, beleidsterrein Wijkaangelegenheden 1945-1994
Datering: 1972-1993
Kort na de Tweede Wereldoorlog wil het gemeentebestuur de burgers meer betrekken bij het bestuur van de stad. Dit leidt op 8 mei 1947 tot de vaststelling van de verordening op de Wijkraden. De wijkraden krijgen een adviserende taak. Tussen 1947 en 1952 worden deze raden ingesteld voor Hoek van Holland, Pernis, Hoogvliet, Heijplaat, Overschie, IJsselmonde, Hillegersberg-Schiebroek, Kralingen, Kralingseveer, Oud-Charlois en Nieuw-Charlois.
Burgemeester W. Thomassen bezoekt de Wijkraad voor Hoek van Holland, 28 juni 1966. Fotograaf: Willem Lantos. Collectie Historiefoto's NL-RtSA_4282_XXXIII-1577-01
5039 Gemeente Rozenburg
Datering: 1811-1933
Bevat ook o.a. het archief van de armmeester en diaken van de hervormde gemeente en het archief van het Burgerlijk Armbestuur.
5068 Archief van de gemeente Rozenburg
Datering: 1933-1980 (beperkt openbaar)
1834 Archief van Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Beheerszaken
Datering: 1983-1990
1835 Archief van de Gemeentesecretarie Rotterdam, afdeling Juridische Zaken
Datering: 1960-1990 (beperkt openbaar)
Bevat o.a. een aantal dossiers over ondersteuning en advisering door Juridische Zaken in kwesties rond de Volksgezondheid en Prostitutie zoals de mogelijke komst van een Eroscentrum in het Poortgebouw en het onderzoek naar de bodemverontreiniging van het voormalige gasfabriekterrein in Kralingen.
Nieuwe beeldcollecties online
De zetterij, het gebouw en de redactie van het Rotterdamsch Nieuwsblad aan het Slagveld / de Schiekade in de jaren dertig. Rechtsonder het gebouw van het RN aan de Schiedamse Vest, 1953. Fotocollectie 4164 Rotterdamsch Nieuwsblad.
Rotterdams(ch) Nieuwsblad - Collectie 4164 (1320 afbeeldingen)
Het Rotterdams Nieuwsblad verscheen tussen 1878 en 1991. Door het Duitse bombardement op 14 mei 1940 werd het gebouw van de krant aan de Schiekade geheel verwoest. Gedurende de oorlogsjaren bleef het neutrale RN verschijnen. De Duitse censor keek mee over de schouder. Na de bevrijding kreeg de krant een verschijningsverbod opgelegd in afwachting van een beoordeling door de Commissie voor Perszuivering en in april 1946 werd de publicatie hervat.
Deze deelcollectie foto's uit het Rotterdams Nieuwsblad bestrijkt grotendeels de periode van 1946 tot 1970. Alle onderwerpen die je van een regionale krant mag verwachten komen aan bod. Een bezoek van Winston Churchill of koningin Elizabeth aan de stad, schipbreukelingen die zijn gered van hun vastgelopen schepen, verwoestende branden, grote en kleine artiesten, sporters als Bep van Klaveren en Coen Moulijn, de burgemeesters Pieter Oud, Gerard van Walsum en Wim Thomassen tijdens hun openbare optreden.Tussendoor sijpelt de wederopbouw. Grote projecten als de bouw van de Van Brienenoordbrug, de Beneluxtunnel en de aanleg van de eerste metrolijn in Rotterdam, zijn ruimschoots vastgelegd. Door het Duitse bombardement op 14 mei 1940 werd het gebouw van het Rotterdamsch Nieuwsblad aan de Schiekade geheel verwoest. De volgende dag verscheen de krant al weer, en dat zou zo blijven tot een paar maanden voor de bevrijding. Van voor 1940 zijn er een aantal foto's van het kantoor, de zetterij en drukkerij aan de Schiekade / het Slagveld.
Drie persfoto's uit de deelcollectie RN: geredde schipbreukelingen in de Berghaven van Hoek van Holland, de aanleg van de metrobaan aan de Hillelaan en de bouw van de Van Brienenoordbrug.
Van Nellefabriek gefotografeerd door Evert van Ojen 1930 (collecties 4100 en 4202, ca. 80 afbeeldingen)
Architectuurfotograaf Evert van Ojen maakte in 1930 een reportage van de pas gebouwde Van Nellefabriek aan de Delfshavense Schie. Hij deed dit voor 'Wendingen', het toonaangevende tijdschrift van het genootschap Architectura et Amicitia. In een themanummer van het blad uit 1930 wordt de loftrompet gestoken over het ontwerp van de architecten Brinkman en Van der Vlugt. 'De harmonieuze verhouding tussen koele zakelijkheid en menselijke gevoeligheid' in het ontwerp was een voorbeeld voor veel architecten.
Van Ojen werd ook wel de 'illustrator van de moderne Nederlandse architectuur' genoemd. Hij werkte voor architecten als J.J.P. Oud en A.J. Kropholler. Eén van Van Ojens afbeeldingen van de Van Nellefabriek is opgenomen in de 'Eregalerij van de Nederlandse Fotografie' een permanente tentoonstelling in het Nederlands Fotomuseum.
Van Nellefabriek 1930 door E.M. van Ojen
Helmuth Tjemmes - collectie 4302 - selectie van 55 afbeeldingen
Onlangs verscheen het fotoboek 'Mensen in Rotterdam' van Helmuth Tjemmes. Op de beelden van Tjemmes staan mensen altijd centraal. De serie negatieven die hij eerder aan het Stadsarchief schonk geven een inkijk in het leven in de jaren 60 en 70 in de stad. Hij fotografeerde mensen op balkons, in het Kralingse Bos, in het Kruininger Gors of gewoon in hun bed.
Drie afbeeldingen gemaakt door Helmuth Tjemmes, eind jaren '50.