Uw zoekacties:

8 Archieven van de ambachten Oost- en West-IJsselmonde en de gemeente IJsselmonde, en de ambachtsheerlijkheden

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Archiefvorming
Geschiedenis van de archiefvormer
Geschiedenis van het archief
Inhoud en structuur van het archief
Verantwoording
Geschiedenis van de ordening en de beschrijving
8 Archieven van de ambachten Oost- en West-IJsselmonde en de gemeente IJsselmonde, en de ambachtsheerlijkheden
Inhoud en structuur van het archief
Geschiedenis van de ordening en de beschrijving
Titel:
Geschiedenis van de ordening en de beschrijving
Hierboven is reeds gesproken over het gebrek aan oude inventarissen. Eerst in 1811 is er sprake van een summiere lijst, die is opgemaakt wegens de overdracht van de administratie door de schout A. Montanus aan zijn opvolger de maire M.C. Bichon. De beschrijving is zeer vaag, onder meer wordt gesproken over enige bundels oude papieren. In 1874 besluit men de archieven zowel van de gemeente als van de polders te laten inventariseren en men richt zich daartoe tot de Rotterdamse gemeentearchivaris J.H. Scheffer. Deze maakt een begroting van de kosten op, doch IJsselmonde vindt hem te duur en verstrekt de opdracht aan J.H. Hingman, provinciaal inspecteur van de gemeente- en waterschapsarchieven in Zuid-Holland.
Hingman schrijft in zijn verslag *  over de IJsselmondse archieven het volgende: "Vervolgens nam ik het archief van IJsselmonde onder handen en vond in dit laatste nog grooter bewijzen van spoliatie. Van de stukken, de besturen der beide ambachten betreffende, was niets aanwezig dan drie resolutie- of schouwboeken van schout en ambachtsbewaarders van Oost-IJsselmonde, loopende van 1635 tot 1732. Al het latere, tot en met het archief van de maire, was verdwenen, zonder dat de burgemeester, die ook hier verbaasd was over de onvolledigheid van zijn archief, eenige mededeling kon doen waar het ontbrekende gebleven kon zijn." Het archief werd vervolgens door Hingman geïnventariseerd en geplaatst in een gesloten kast op een kamertje naast de raadszaal. Al spoedig wordt het weer een puinhoop, want in 1922 schrijven Gedeputeerde Staten, dat het archief van de gemeente zeven jaar geleden in twee kasten ongeordend door elkaar lag. Het gemeentebestuur haast zich te antwoorden, dat het archief juist deze zomer is geordend en opgeborgen in een kast in de kamer van de secretaris.
In 1929 wordt B.P. Hazenberg tot burgemeester benoemd en die stelt een rapport *  samen over de grote administratieve achterstand in de gemeente en stelt onder meer voor het archief uit te dunnen, waarna het opnieuw geïnventariseerd kan worden. Men gaat met voortvarendheid aan het werk en de gemeente treedt met ingang van 1 januari 1932 toe tot het registratuurbureau van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Bij schrijven van 19 juni 1936 vraagt de gemeentesecretaris aan de V.N.G. of deze een catalogus voor hem ter inzage heeft, die betrekking heeft op een oud-archief, dat is beschreven en geordend volgens het registratuurstelsel. Hij krijgt ten antwoord, dat zoiets nog nooit is verschenen, maar "wat de vorm betreft is het misschien het eenvoudigst om de inventaris te typen in de volgorde van de klassificatie van de code. Voor een buitenstaander is deze vorm overzichtelijker". Op grond van dit antwoord van de V.N.G. neemt men het rampzalige besluit het gehele oud-archief te ordenen en te beschrijven volgens de code van de V.N.G. Op barbaarse wijze worden talloze oude stukken onder de perforator gelegd, kaarten en tekeningen niet uitgezonderd, en opgeborgen in mappen met een blikken sluiting, die in de loop van de tijd zijn gaan roesten, met alle gevolgen van dien. Van sommige delen werd de originele band verwijderd en de inhoud geperforeerd omdat dat zo gemakkelijk was bij het opbergen in mappen. Op 19 juni is de vernietiging van stukken volgens de Archiefwet van 1918 voltooid en verschijnt de in opdracht van het gemeentebestuur samengestelde inventaris van het archief, of wat daar voor doorgaat, in gestencilde vorm. Jarenlang is dat de enige ingang op het archief geweest. Toen het de Provinciaal Inspecteur ter ore kwam, wat men met het archief had uitgehaald, gelastte deze dat het oud-archief in zijn oorspronkelijke staat moest worden teruggebracht. Maar zoals dat gewoonlijk gaat, men beweert dan geen tijd te hebben en daar bleef het bij.
Bij de annexatie van 1941 werd het archief tot 1915 naar het Rotterdamse stadhuis gebracht; eerst in 1955 werd het overgebracht naar de gemeentelijke archiefbewaarplaats. Het archief van 1916 tot 1941 werd door mij in 1962 persoonlijk opgehaald bij de Hulpsecretarie IJsselmonde, waarbij het mij opviel, dat de ruimte, waarin zich het archief bevond, vochtig was en had bloot gestaan aan zand en kolengruis, dat in een naburig hok werd bewaard. Dat dergelijke omstandigheden niet bevorderlijk zijn voor het behoud van archieven, bleek reeds bij de plaatsing van de stukken in de gemeentelijke archiefbewaarplaats te Rotterdam; het was noodzakelijk de archieven geruime tijd te laten drogen en uitluchten alvorens met inventarisatie kon worden begonnen.
Inmiddels had de huidige ambachtsheer mr. R. Bichon van IJsselmonde te Gorssel een groot aantal stukken, betrekking hebbend op de ambachtsheerlijkheid in bruikleen gegeven aan de Gemeentelijke Archiefdienst te Rotterdam, zodat ik in 1973 met de inventarisatie kon aanvangen.
Aanwijzingen voor de gebruiker
Opmerkingen openbaarheidsbeperkingen
Verwant materiaal
Verwant materiaal
Beschrijving van de series en archiefbestanddelen

Kenmerken

Datering:
1435-1941
Beschrijving:
Inventaris van de archieven van de Gemeente IJsselmonde en de ambachtsheerlijkheden Oost- en West-IJsselmonde en Lombardijen, 1435-1941
Auteur:
J.G.B. Nieuwenhuis
Plaats van uitgave:
Rotterdam
Jaar van uitgave:
2007
Overheid of particulier:
Overheid
Geografische namen: