Einde van het Heilige Geesthuis?
Conflicten met de gemeente, de uiteindelijke sluiting van het Heilige Geesthuis, voortzetting van het fonds.
In 1806 werd het Heilige Geesthuis door het stadsbestuur gedwongen het pand aan de Hoogstraat te verlaten en te verhuizen naar het Proveniershuis aan de Schiekade. De gemeente dacht dat de instelling een gemeentelijke stichting was en het Heilige Geesthuis zelf kende zijn eigen ontstaansgeschiedenis niet meer.
Toen de regenten weigerden te vertrekken, werden ze door het stadsbestuur ontslagen. Vrij snel na hun vertrek ondernamen de regenten pogingen hun eigendom weer terug te krijgen. Vele juristen en advocaten bogen zich over de kwestie en de zaak sleepte zich bijna een eeuw voort zonder tot een oplossing te komen. In 1895 kwam het zelfs tot twee gerechtelijke procedures.
Dankzij het uitgebreide archiefonderzoek van de Rotterdamse advocaat Samuel Muller Hz. (1852-1915), die een voorliefde had voor historisch onderzoek, werd het geschil ten gunste van het Heilige Geesthuis beslecht. Hij kon aantonen dat het huis was gesticht door een particulier en nooit door de lokale overheid was bestuurd en evenmin een gemeentelijke instelling was geweest. De gemeente moest toen het pand teruggeven. Daarop verkocht het Heilige Geesthuis het pand aan de gemeente. Van het geld kocht het een stuk grond aan de Gerard Scholtenstraat waar een nieuw onderkomen werd gevestigd: de vierde en laatste locatie.
Sluiting
Door de veranderende ouderenzorg sloot Het Heilige Geesthuis in 1972 definitief haar deuren. Daarmee kwam er na ruim 500 jaar een einde aan de fysieke instelling.
Na de Tweede Wereldoorlog kwamen er nieuwe, grotere soorten behuizing voor ouderen in zwang, met veel meer privacy. Vanaf de jaren '50 werd ook de regelgeving aangescherpt: instellingen moesten voldoen aan strenge eisen op het gebied van wonen, hygiëne, zorg en brandveiligheid. Ook moesten ouderen vermaakt worden met dagbesteding.
Het Heilige Geesthuis kon niet mee in deze ontwikkeling. De brandveiligheid van het gebouw aan de Gerard Scholtenstraat liet te wensen over, er was geen privacy, onvoldoende toiletten, geen warm stromend water om van comfort en animatieprogramma's maar te zwijgen. De oude mannen hadden niet zoveel behoefte aan recreatie maar wel aan privacy en persoonlijke vrijheid. De meest fundamentele kritiek van overheidswege was dat de bewoners niet beschikten over eigen wooneenheden en dat directie noch leiding in bezit was van een diploma ziekenverpleging.
na de sluiting
Eind jaren zestig sloot het huis. De overgebleven mannen en de binnenmoeder en –vader, het echtpaar Ruighaver dat inmiddels gepensioneerd was, kregen onderdak in verzorgingstehuis Gerard Goosenhuis in Ommoord. Het personeel kwam er in de huishouding. De oude mannen gingen er op vooruit. Ze kregen allemaal een eigen kamertje met aanrechtje en toilet. Het bestuur bleef contact houden met de oud-bewoners totdat de laatste overleed in de jaren tachtig.
Het pand werd aan de gemeente verkocht. De buitenkant is vrijwel onveranderd gebleven. De zolder verkeert nog in originele staat en het Delfts blauwe regententoilet prijkt achter een glazen deur.
Verder als Fonds
Sinds 1972 is het Heilige Geesthuis een steunfonds. Het bestuur probeert zoveel mogelijk trouw te blijven aan de doelstelling van de stichter Aelwijn Floriszoon van der Meer. Dat betekent dat de gelden uit het fonds ten goede blijven komen aan oudere Rotterdammers. Zo droeg het fonds bij aan projecten voor oudere daklozen en instellingen voor ouderen. Het alarmeringssysteem voor ouderen, die daardoor langer zelfstandig kunnen blijven wonen, is in Rotterdam geïntroduceerd met behulp van het Heilige Geesthuis. Het begon in 1983 met enkele proefaansluitingen in de buurt Jaffa. Later werd het project uitgebreid totdat in 1986 de gemeente Rotterdam de financiering overnam. Vernieuwend was in 1993 ook de deelname aan een project waarbij een kinderspeelplaats in een instelling voor ouderen de jeugd en de senioren bij elkaar brengt. Daarmee staat het Heilige Geesthuis nog steeds midden in de maatschappij.
Heilige Geesthuis
Een invloedrijk instituut
Het Heilige Geesthuis Rotterdam werd rond 1434 door Aelwijn Floriszoon gesticht. Er werden arme mannen verzorgd die hulp nodig hadden. Het Heilige Geesthuis bestond tot 1972 en was een van de oudste 'verzorgingstehuizen' van Nederland. De Stichting Heilige Geesthuis bestaat nog wel. Zij zet zich als fonds in voor de modernisering van de ouderenzorg.
