Communicatie 70
Algemeen
Rotterdam kiest voor de viering van het zilveren bevrijdings- en wederopbouwfeest ‘de communicatie’ als thema. De stad wil communiceren met haar bewoners. Niet alleen door informatie aan de burgers te verstrekken maar ook door hun mening te horen. De naam van deze manifestatie luidt dan ook ‘Communicatie 70’, kortweg C’70. Het Rotterdamse bestuur wil zijn gasten in ‘een gezellige en ongedwongen sfeer’ laten zien wat na vijf-en-twintig jaar bouwen tot stand is gekomen.
Binnenstadbeleving
Twee jaar eerder is een groot onderzoek gehouden onder Rotterdammers over de leefbaarheid van de binnenstad en hun woongenot. Dit onderzoek is uitgevoerd door de sociaal psycholoog Rob Wentholt en is gefinancierd door het warenhuis Vroom & Dreesmann. Wentholt interviewt Rotterdammers en houdt diepte-interviews met notabelen die, zo blijkt, zelf voor geen goud in de stad willen wonen. Uit zijn onderzoek trekt Wentholt de conclusie dat de binnenstad van Rotterdam anno 1968 weliswaar qua aantal voorzieningen voldoet, maar dat de Rotterdammers vinden dat er verder niets te beleven valt. Ze beoordelen de stad als koud en ongezellig: er is een teveel aan verkeer en kantoren.
Met de manifestatie C70 poogt het stadsbestuur duidelijk te maken dat deze boodschap is aangekomen en dat zij graag met de Rotterdammers in gesprek gaan. ‘Het welzijn van de mens in de geïndustrialiseerde samenleving’ staat op de kaart. De manifestatie moet aantonen dat werkstad Rotterdam en leefstad Rotterdam toch hand in hand kunnen gaan.
Literatuur
- R. Wentholt. De Binnenstadsbeleving en Rotterdam.
- Vers Beton.nl, 75 jaar wederopbouw: de mening van de Rotterdammer : hoe een enquête de visie op de ideale stad kantelde. Door Jacques Börger en Anne Jongstra.
Kabelbaan
De manifestatie moet aantonen dat werkstad Rotterdam en leefstad Rotterdam hand in hand kunnen gaan. Van mei tot en met september 1970 zal de stad in het teken staan allerlei zeer uiteenlopende activiteiten van culturele, sportieve en educatieve aard. Het hoofdprogramma van C70 speelt zich af in het centrum van de stad. De Rotterdamse ondernemer en vicevoorzitter van de Kamer van Koophandel, Anton Fibbe, is benoemd als organisator. Wederopbouwarchitect Herman Bakker (bekend van o.a. het winkelcentrum Zuidplein, de Leuveflat en de Maastorenflat) is verantwoordelijk voor de vormgeving van de nieuwe tijdelijke bouwwerken in de binnenstad. In het centrum verrijzen tientallen cafeetjes en eethuizen. Zo ondergaat vooral de Coolsingel een metamorfose. Door de komst van allerlei horeca met terrassen, buitenexposities, paviljoens, een lint van driehoekige polyester afdakjes in diverse kleuren, wandelroutes en bloembakken verandert de binnenstad in een vrolijke promenade van ruim tweeënhalve kilometer. C70 bezoekers kunnen zich in een kabelbaan over het Weena, de Coolsingel, de Binnenweg en de Karel Doormanstraat laten voeren en in vogelvlucht alle attracties zien die vijf maanden lang in het centrum staan opgesteld.
Activiteiten en exposities
Activiteiten
Bijna alle Rotterdamse musea zijn tijdens C70 gratis toegankelijk. In de Schouwburg en De Doelen en het tussengelegen Schouwburgplein vinden voorstellingen plaats van professionele en amateurgezelschappen. Vanuit de jaren zeventig ‘wijkgedachte’ organiseren verschillende gezelschappen ook voorstellingen die op allerlei plekken buiten het centrum worden opgevoerd voor bewoners.
Een bijzondere theatervoorstelling is aan de voet van de Sint Laurenskerk. In de vorm van gesproken woord, licht- en muziekeffecten vindt een presentatie plaats van Rotterdamse historische gebeurtenissen zoals de Hoekse en Kabeljauwse twisten, Erasmus en het bombardement van 1940.
In opdracht van de Stichting C70 is door de Noorse beeldhouwer Carl Nesjar een sculptuur naar een ontwerp van Picasso vervaardigd. Het beeld met de naam Sylvette, genoemd naar de vrouw van de kunstenaar krijgt een plek naast het Bouwcentrum op het Kruisplein.
Minder succesvol blijkt de poging van de organisatie en het stadsbestuur om lokale, Nederlandse en Belgische kunstenaars te betrekken bij het evenement. Onder het thema ‘Voorstel’ werden zij uitgenodigd om de relatie tussen kunst en maatschappij te onderzoeken. De ingediende voorstellen zoals een weiland met sloten en echte koeien op het Schouwburgplein (Wim Gijzen), een enorme taart waarin alle deelnemende kunstenaar hun werk kunnen tonen (Woody van Amen) of een 112 meter hoge Saturnus-raket op het plein (Toni Burgering) werden echter met verbijstering ontvangen door de organisatie van C70. Ze vrezen dat het ondoenlijk zal zijn sponsors uit het bedrijfsleven te interesseren. Ook kunstwethouder Jan van der Ploeg spreekt van ‘een volslagen gebrek aan werkelijkheidszin’. Tot groot ongenoegen van de betrokken kunstenaars volstaat de organisatie met een expositie van de ingediende ideeën op foto’s en maquettes.
Communicatiezuil
Zuil
De Communicatiezuil van kunstenaar André Volten is het enige ontwerp dat de geflopte kunstmanifestatie ‘Voorstel’ overleeft. Het kunstwerk krijgt in het voorjaar van 1970 een plek op het Stationsplein. De zuil bestaat uit drie cirkelvormige compartimenten en is tien meter hoog.
Het idee achter de Communicatiezuil is dat er informatieposters op geplakt kunnen worden De gemeente gebruikt de Communicatiezuil echter voor stadsmarketing en gaat daarmee voorbij aan de bedoeling van de kunstenaar. Hij rekende erop dat de zuil ‘een dynamisch sociaal-cultureel element in de stad’ zou worden. In de praktijk is de gehele zuil volgeplakt door organisatoren van concerten en festivals. Najaar 1970 besluit de gemeente de zuil daarom te ontdoen van alle affiches en wordt het kunstwerk tot groot verdriet van de kunstenaar voorzien van diverse vrolijke kleuren, wat haaks staat op het gedachtegoed achter de zuil.
Vijf jaar later, in 1975, wordt in Rotterdam de Chili-week georganiseerd. Een groep Chileense kunstenaars en activisten krijgt toestemming diverse blinde muren en ook de zuil te beschilderen met Chileense leuzen en tekeningen. Dit is één van de verschillende manieren waarop B&W van Rotterdam onder leiding van André van der Louw hun solidariteit met Chili en de mensenrechtenproblematiek in het land laat blijken.
Ontspanning
Op het terrein van het voormalige Heliportterrein bij de Ahoy-hallen staat een Lunapark met kermisattracties. De Euromast is voor de gelegenheid verhoogd met de Spacetower en brengt bezoekers in een ronddraaiende lift op 180 meter hoogte. Een geheel overdekt dolfinarium drijft in de Leuvehaven en kan 1000 bezoekers per voorstelling ontvangen. De tribunes en het bassin van dit Dolfirodam zijn gebouwd op een aantal samengebrachte schepen. Verder staan overal in het centrum eethuisjes en cafeetjes met terrassen en paviljoentjes van uiteenlopende aard. In één van deze paviljoens kan iedereen zich laten fotograferen met de door Feyenoord op 6 mei 1970 gewonnen Europa-cup.
Financiële flop
Een jaar na de sluiting van C70 werd duidelijk dat het evenement een tekort had opgeleverd van vier miljoen. Dit bedrag kwam bovenop de vijf miljoen die gemeente beschikbaar had gesteld. Op enkele attracties werden zelfs zware verliezen geleden. Daarom kreeg een aantal van de attracties geen vaste plek. Verkopen was goedkoper dan afbreken en elders weer opbouwen. Zo gingen Havodam en kabelbaan niet naar het Park bij de Euromast, maar werden beide verkocht aan het Eurostrand in Valkenswaard en verhuisde het Dolfinarium uit de Leuvehaven naar Zeeland.
Over de bezoekersaantallen van C70 is lastig iets te zeggen aangezien het evenement zich afspeelde in de gehele binnenstad en in de wijken. Kunstenaars en andere groeperingen uit de jaren ’70 waren kritisch op de financiering en de organisatie, maar het Rotterdamse publiek waardeerde het evenement vanwege de gezelligheid en de sfeer in de binnenstad. Uit een onderzoek uitgevoerd door het Instituut voor Huishoudelijk Onderzoek kwam naar voren dat ruim 80 procent ondervraagden behoefte voelde aan continuering van de gebeurtenissen en gelegenheden van C70 in de binnenstad.
Havodam
In het Bouwcentrum zijn diverse thematische exposities en langs het Weena presenteren bedrijven zoals Shell en Philips zich met de nieuwe innovaties en technologieën. Een 200 meter lange Energielijn op de Coolsingel moet de onzichtbare krachtbron energie van centrale naar gebruiker zichtbaar maken. Ericssons Telefoonmaatschappij heeft een expositie over telefoons, omroepinstallaties en telefooncentrales in het hoofdpostkantoor aan de Coolsingel.
Eén van de grootste attracties van C70, Havodam, bevindt zich op het Weena. De 200 meter lange maquette van de Rotterdamse haven geeft gedetailleerd het gebied van de Maasvlakte tot aan de Brienenoordbrug weer. Bezoekers kunnen tankers binnen loodsen, schepen te water laten, branden blussen en goederen laden en lossen.
De zomer van 1970
De zomer van 1970
Een bijzonder jaar
In 1970 plaatst de gemeente tijdelijke terrassen, tientallen paviljoens, wandelpromenades en een kabelbaan. Ook vindt het Holland Pop Festival plaats: het eigen Nederlandse Woodstockfestival. En Feyenoord wint de Europacup 1.
