Adresboeken

In de adresboeken staan adressen van Rotterdamse personen, winkels of bedrijven uit de periode 1808-1939. Behalve namen en straten vindt u er ook beroepen van de hoofdbewoners per adres. De adresboeken kwamen elk jaar uit en bestonden meestal uit twee delen: een alfabetische naamlijst en een alfabetische stratenlijst met een overzicht van de bewoners.

Adresboeken

Notariële akten

Over de collectie
In de database zijn meer dan 170.000 uittreksels opgenomen van akten die door notarissen in de regio Rotterdam zijn opgesteld. Vanaf de 16e eeuw zijn in de regio Rotterdam notarissen actief. Wilt u meer weten over de inhoud en de aanwezigheid van de notariële akten, raadpleeg dan de archiefwegwijzer van het Stadsarchief Rotterdam. Raadpleeg ook de verklarende woordenlijst van termen binnen notariële akten en de algemene zoekhulp van archieven.nl.

De volledige akten kunt u inzien op de studiezaal van het Stadsarchief Rotterdam. Dankzij de inzet van vrijwilligers zijn er regelmatig aanvullingen die worden toegevoegd aan de database.

Zoekhulp
Geef in de zoekbalk linksboven in het scherm de gewenste zoekterm(en) op. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een naam en/of beroep. Standaard doorzoekt het systeem alle velden. U kunt ook kiezen tussen één van de andere zoekvelden die ter voorschijn komen zodra u met de cursor in het zoekveld gaat staan. Na een zoekopdracht is de optie om het aantal zoekresultaten te verkleinen door te filteren of meer zoektermen toe te voegen.

Filteren
In de rechterkolom onder ‘verfijnen op’ filtert u na een brede zoekopdracht het zoekresultaat door te kiezen van één van de termen die onder de filteropties te zien zijn. Achter de term ziet u hoeveel resultaten er per term gevonden zijn. Indien er een filter actief is ziet u deze term bovenin het scherm staan met een rood kruis ervoor. Klik op het rode kruis om de filter te verwijderen.

Aktesoort
U kunt in het zoekveld ‘aktesoort’ kiezen uit een lijst van aktesoorten. Meer informatie over wat de verschillende aktesoorten inhouden .

Synoniemenlijst
Bij het zoekveld ‘alle velden’ is het mogelijk om gebruik te maken van de synoniemenlijst. Deze lijst bestaat uit termen die synoniem van elkaar zijn en die op basis van deze relatie mede doorzocht worden op het moment dat deze functie actief is. Zoeken op ‘Jan’ levert in dat geval bijvoorbeeld ook resultaten op voor ‘Johannes, ‘Hans’, etc.

Om te zien of u gebruik maakt van de synoniemenlijst klikt u het icoontje rechts van het zoekveld ‘alle velden’ aan. Zie figuur 2. Indien er een rood kruisje bij staat maakt u er geen gebruik van, indien er een groen vinkje bij staat zoekt hij ook naar synoniemen. Na een zoekopdracht is het mogelijk om te zien welke synoniemen er doorzocht zijn door met de cursor over het synoniemen icoon te zweven. Het gebruik van een synoniemenlijst is niet mogelijk in combinatie met een "wildcard" (* of ?).

 

 

beacon
204.329  akten
 
 
Notariële akte
106 boedelscheiding 4-jul-1661
Aktesoort:
boedelscheiding
Datering:
4-jul-1661
Aktenummer:
106
Bladzijden:
227 t/m 274
Standplaats:
Rotterdam
Inhoud:
Verdeling van de goederen die Pieter Splinter, in zijn leven secretaris van de Admiraliteit, met zijn vrouw Cornelia Cock heeft bezeten en bij zijn overlijden op 3 juli 1661 heeft nagelaten.

Tot de nagelaten goederen behoren onder andere:
- de helft in een huis en erf aan de zuidzijde van de Hoofdstraat, staande ten oosten van het huis van wijlen Cornelis Splinter, de vader van de overledene. Het huis is verhuurd aan Philips van Nesch.
- de helft in hoevenland, met een huis, schuur, boomgaard, lanen, etc, gelegen in het Westland onder Steenbergen, dat verhuurd is aan Jacob Gillis
- een rentebrief ten laste van Pieter de Starcke, verzekerd op diens huis en erf op de Nieuwehaven
- diverse schilderijen, waaronder: een konterfeitsel van Pieter Splinter en zijn overleden vrouw Adriana van Berckel met de kinderen; een blomplot van oom Olis?; een stuk van Carel Vermander; twee stukken van Jan van Goijen.
- Een vergulde kop en deksel, door de vrouw van Adriaen van Berckel, ontvanger generaal, gegeven en geschonken aan de weduwe Cornelia Cock, in erkentenis van vriendschap en goede genegenheid, kort na het aangaan van haar huwelijk met Pieter Splinter.
Toegangsnummer:
18 Notarissen te Rotterdam en daarin opgegane gemeenten (ONA)
Inventarisnummer:
409
 
 
 
 
 
Notariële akte
133 insinuatie of aanzegging 13-aug-1661
Aktesoort:
insinuatie of aanzegging
Datering:
13-aug-1661
Aktenummer:
133
Bladzijden:
337 t/m 338
Standplaats:
Rotterdam
Inhoud:
Op last van Arent Sonmans, curator, gaat de notaris naar Jan Meesters, drilmeester en zeilmaker, en doet hem de aanzegging dat hij dadelijk aan Sonmans of Nicolaes Daval de zeilen heeft te leveren die zijn vermeld in de insinuatie die Nicolaas Daval aan Sonman heeft gedaan.
Toegangsnummer:
18 Notarissen te Rotterdam en daarin opgegane gemeenten (ONA)
Inventarisnummer:
409
 
 
 
 
 
Notariële akte
213 kwitantie 30-dec-1661
Aktesoort:
kwitantie
Datering:
30-dec-1661
Aktenummer:
213
Bladzijden:
506 t/m 506
Standplaats:
Rotterdam
Inhoud:
De koopman Anthonij de Coninck bekent dat Gijsbert Cornelisen Schouten, koopman te Amsterdam, op heden aan hem een obligatie van 5000 gulden ten laste van Nicolaes van de Puttte heeft overgedragen. Dit als onderpand voor de betaling van een schuld van 5761 gulden wegens een sententie schatbrief en drie obligaties.
Toegangsnummer:
18 Notarissen te Rotterdam en daarin opgegane gemeenten (ONA)
Inventarisnummer:
409
 
 
 
 
 
Notariële akte
212 diverse akten 29-dec-1661
Aktesoort:
diverse akten
Datering:
29-dec-1661
Aktenummer:
212
Bladzijden:
503 t/m 505
Standplaats:
Rotterdam
Inhoud:
De koopman Pieter Mestdach geeft te kennen dat hij op 22 oktober 1658 een procuratie heeft gepasseerd op Cornelis Speelman, boekhouder-generaal, en Christiaen Matthei, koopman, beiden ten dienste van de Oost-Indische Compagnie op Batavia, om al zijn zaken en affaires aldaar te verrichten, en in het bijzonder om alles te vorderen wat hij van tegoed heeft van Jan van Westenhaege, koopman aldaar, als getrouwd zijnde met Maria Drost, laatst weduwe van de commissaris Dirck Schouten, zijn zwager. Hij geeft ook te kennen dat Van Westenhaege heeft beloofd om dit te voldoen, mits hij comparant een akte van renunciatie zou laten passeren van al zijn aanspraken, en speciaal ook van de beschadigde borgtocht in de desolate boedel van wijlen Aert Vonck en idem datgene dat via diens broer Cornelis Vonck met het schip Schiedam door hem comparant derwaarts is gezonden. Op verzoek van Westenhaege doet Mestdach bij deze afstand van zijn aanspraken.
Toegangsnummer:
18 Notarissen te Rotterdam en daarin opgegane gemeenten (ONA)
Inventarisnummer:
409
 
 
 

Veelgestelde vragen

De eerste adresboeken bevatten vooral gegevens over bedrijven en handelaren. In latere versies kwam daar informatie bij over het gemeentebestuur, de gegoede burgerij en de rechterlijke en militaire macht. Ook werd de inhoud uitgebreid met informatie over de burgers op persoonsnaam en per straat en met gegevens over bijvoorbeeld instellingen, winkels, verenigingen en kerkgenootschappen.

De meeste adresboeken bestaan uit de volgende onderdelen:

  • Een alfabetische lijst van inwoners, met hun beroep en adres;
  • Een lijst van inwoners per straat. Vanaf 1850 werden de straten eerst in wijkvolgorde genoemd en vanaf 1899 in alfabetische volgorde;
  • Een lijst van het gemeentebestuur, overheidsinstellingen, ambtenaren en non-profit organisaties;
  • Een lijst van bedrijven en personen met een vrij beroep. Denk hierbij aan artsen, apothekers of boekhouders. beroepsbeoefenaars. Als dit geen apart onderdeel is staan ze in de alfabetische lijsten van inwoners genoemd.

Voorbeelden van informatie die alleen in sommige adresboeken voorkomt:

  • Lijst van pakhuizen;
  • Aanmerken van kiesgerechtigden in de alfabetische naamlijst;
  • Dienstregelingen van stoomboten, beurtschepen, spoorwegen en diligence (1854);
  • Lijst van afgegeven patenten in diverse beroepsgroepen (1854).

Het oudste Rotterdamse adresboek komt uit 1808. Dit adresboek bestaat voornamelijk uit een alfabetische naamlijst van handelaren en bedrijven. Wijzigingen werden bekend gemaakt met jaarlijkse supplementen (deze zijn niet aanwezig in de collectie). Vanaf 1834 verdwenen de supplementen.

Het was de bedoeling om iedere 2 jaar een nieuw adresboek uit te geven. Dit bleek in de praktijk niet haalbaar: meestal verscheen het adresboek eens per 3 of 4 jaar. In de periode 1886-1931 verscheen er elk jaar een adresboek. Daarna nog tweemaal, de laatste keer in 1939. In de oorlog verschenen er enkele nood-adresboeken, en later zakenadresboeken. Vanaf 1954 verscheen het Maasboekje, met als ondertitel: Gids voor het maatschappelijk verkeer te Rotterdam. In 1859 en in 1887 gaven twee bedrijven een adresboek uit. Overigens is het mogelijk dat er meer adresboeken hebben bestaan die niet in de collectie van het stadsarchief aanwezig zijn.

Tekens aan een zoekterm toevoegen kan handig zijn:

  • Een ? toevoegen vervangt een letter.
  • Een * vervangt een aantal letters.
  • Door een $ voor een zoekterm te zetten, zoekt u naar woorden die op elkaar lijken. Bijvoorbeeld $mulder levert naast mulder ook muller, mulders of ulder op.
  • Door " aan het begin en eind van uw zoekterm te plaatsen, zoekt u naar een exacte woordcombinatie. Bijvoorbeeld "h.a. de boer".

Door in het zoekveld een periode in te typen, beperkt u uw zoekresultaat tot één of meer jaren. Dit kunt u ook doen door te filteren op jaar. De filteropties vindt u aan de rechterkant van het scherm. U heeft bijvoorbeeld de keuze te verfijnen op ‘Hoofdstuk’, ‘Jaar’ of ‘Wijk’.

In de oudste adresboeken vindt u alleen eigenaren van bedrijven en handelaren. Vervolgens kregen mensen uit de maatschappelijke bovenlaag van de stad een vermelding. Vanaf 1858 werden alle huiseigenaren en huurders die per maand betaalden opgenomen. Deze groep breidde zich steeds verder uit. In het laatste adresboek, die van 1939, staan de hoofdbewoners van bijna alle adressen vermeld.

Als uw zoekopdracht geen resultaten heeft kan dat verschillende oorzaken hebben:

  • Pas in de laatst verschenen adresboeken werden àlle hoofdbewoners van adressen vermeld. In eerdere edities zijn voornamelijk beter gesitueerde bewoners, zoals huiseigenaren, opgenomen.
  • In alle adresboeken zijn alleen de hoofdbewoners genoemd. Inwonende familieleden en ook inwonende huurders worden niet vermeld.
  • De schrijfwijze van de naam of straat die u noemt kan variëren. Bovendien zijn veel straatnamen afgekort.

    Zoekt u bijvoorbeeld naar een bewoner op de Schiedamschedijk / Schiedamsedijk? Gebruik dan een * (sterretje). Hiermee vervangt u één of meer letters in het midden of aan het einde van een woord. Met de zoekterm Schiedams*edijk zoekt u dus tegelijk op beide spellingvarianten.
  • De adresboeken zijn doorzoekbaar gemaakt met behulp van OCR (automatische tekenherkenning). Dit is niet helemaal foutloos, vooral in de adresboeken tot ongeveer 1860 is een deel van de namen en adressen niet goed herkend. Ook na deze jaren zijn er herkenningsfouten.

In plaats van het zoekscherm kiest u nu direct een filteroptie aan de rechterzijde van het scherm. U zoekt nu bijvoorbeeld op een bepaald jaartal waarna u eventueel kunt verder verfijnen op een hoofdstuk, bijvoorbeeld ‘Bedrijven en Beroepen’. Hierna klikt u op het plaatje en vervolgens bladert u door het boek. De groene kleur aan de linkerzijde geeft aan op welke pagina u zich bevindt.

Neem contact met ons op, wij helpen u graag verder.