Beeld en geluid
Via deze pagina vindt u foto’s, prenten, films, geluidsopnames, affiches, plattegronden en kaarten van de stad en de omgeving. Veel materiaal staat online, maar soms moet u naar de studiezaal komen om het materiaal te bekijken of te beluisteren.
Zoek in beeld en geluid
Hulp bij zoeken door beeld en geluid
Raadpleeg de website voor antwoorden op de veelgestelde vragen. Neem contact met het Stadsarchief Rotterdam op bij andere vragen en opmerkingen, of wanneer u niet kunt vinden wat u zoekt.
Indien er bij uw resultaat geen beeld aanwezig is, kan het zijn dat we deze niet online mogen tonen omdat deze nog niet gedigitaliseerd is of omdat deze auteursrechtelijk is beschermd.
Lees meer informatie over het bestellen van beeldmateriaal op deze pagina.


Maurice Dumas
01. Vooraankondiging (00' 00")
02. Een avontuur in de tram (00' 23")
03. En dan gaan we spelevaren (bij Vrouw Romein) (03' 40")
04. In de nachtkroeg (06' 51")
05. Leve de vliegsport (10' 47")
06. De tangokoorts (13' 39")
07. Marie; een pikant avontuur (16' 59")
08. Op het perron van het station (19' 41") [Dezelfde melodie als Een avontuur in de tram]
09. De duurte (22' 53")
10. 9 uur winkelsluiting (25' 39")
11. Soldaten-marslied (28' 15")
12. Wien Neerlands bloed (parodie op Abr. Kuyper) (31' 13")
13. Kermislied (34' 07")
J.H. (Koos) Speenhoff
14. Loflied op Sparta t.g.v. het 25-jarig bestaan (35' 58")
15. De Rotterdamse brugwachter (39' 07")
16. Roeien op de Bergse Plas (41' 57")
17. Afscheid van een marinier (44' 56")
18. Spotlied op de schutterij van Amsterdam (47' 41)
[Dezelfde tekst als het Rotterdamse lied De Schutterij, maar in het refrein wordt Rotterdam vervangen door Amsterdam]
Albert Bol
19. Breng mij naar Rotterdam terug (49' 58") [Van Louis Davids; oorpronkelijk Breng mij naar Amsterdam terug]
20. Op de Heuvel in het Park (52' 37")
Maupie Staal
21. Type uit de Zandstraat (een zgn. toffe jongen) (55' 12")
22. Souvenir de Rotterdam van P.J. Omes, gespeeld door het groot Odeonorkest (58' 04")
Einde opname: 60' 55".


01. Vooraankondiging (00' 00")
02. Zondag 12 mei - herinneringen aan patiënten - vertrek aantal patiënten op 10 mei - bezoekuren tijdens oorlogsdagen - de telefoon (00' 00")
03. Zondagmorgen - houding van patiënten - de archieven - verstrekking thee aan mariniers - over de mariniers (04' 22')
04. Bombardement - veel lawaai - en blindganger op de operatiekamer - reactie patiënten en personeel - amok makende marinier - de situatie in de kelder - de inslagen (08' 43")
05. Tijdsduur bambardement - haar gedachten en emoties - naar buiten - een zwaargewonde militair (15' 19")
06. Over dr. H.J. Fieringa - de reacties van dr. Flieringa - de gewonde militair - dode mariniers buiten - de ravage en schade (18' 16")
07. Over haar kamer in het ziekenhuis - alles kwijt (23' 59")
08. De schade aan het ziekenhuis - vervoer van patiënten naar Bergwegziekenhuis - het patiëntenvervoer (27' 09")
09. Over moederdag op 12 mei (30' 54")
10. Dr. H.J. Flieringa - aankomst in het Bergwegziekenhuis - het werk in het Bergwegziekenhuis - de daarop volgende nacht (31' 34)
11. Bezoek aan tante in de De Savornin Lohmanlaan op 13 mei - brief naar huis - wordt gezocht door haar vader - over dokter Vrolijk - (35' 17")
12. Bombardement (38' 29")
13. Haar gedachten over Duitsers (41' 15')
14. Over de capitulatie - haalt instrumenten op in de Inrichting voor Ooglijders (44' 11")
15. Assisteert dokter M.J. Vrolijk bij oogoperatie - over deze operatie (47' 47")
16. Sfeer en spanning in de operatiekamer - over dokter M.J. Vrolijk (53' 21")
17. Besluit te vertrekken, over adjunct-directrice S.A.H. Krull - vertrek uit het Bergwegziekenhuis - reis naar Voorburg (54' 53")
Einde opname: 60' 09".

07. Vooraankondiging (35' 20")
08. Toespraak J.G.M. Nass, generaal-majoor van het Korps Mariniers: dankbetuiging, de mariniers in mei 1940, het uniform van de marinier, het karakter en uiterlijk van de marinier van beeldhouwer Titus Leeser, de historische plaats van het monument en de taak van de marinier (35' 26")
09. Het Wilhelmus gespeeld door de Marinierskapel der Koninklijke Marine (45' 46")
10. Defilé en marsmuziek door de Marinierskapel (47' 42")
Einde opname: 62' 30".

01. Vooraankondiging (00' 00")
02. Inleiding, met informatie over het Mariniersmonument: plannen voor het monument, de keuze van Titus Leeser, de onthulling van het beeld en de aanwezige gasten, een beschouwing van het beeld van de marinier (00' 13")
03. Muziek door de Marinierskapel (09' 32")
04. Toespraak P.J.A. Voorwinde, voorzitter Stichting Monument Korps Mariniers: welkomstwoord, de oude Marinierskazerne en de aanwezigheid van het keurkorps aldaar, de band tussen Rotterdam en de mariniers, de strijd van de mariniers in 1940, de oprichting van de Stichting Monument Korps Mariniers, de beeldhouwer Titus Leeser - dankwoord voor de ontvangen hulp, aanbieding van het monument aan de gemeente (21'44")
05. Onthulling en kranslegging door prins Bernhard, gevolgd door muziek en militaire bevelen (26' 10")
06. Toespraak burgemeester mr. G.E. van Walsum, die het monument namens de gemeente aanvaardt (29' 43")
Einde opname: 35' 10".


01. Vooraankondiging (00' 00")
02. ANP-berichten, reportages en interviews met burgers en een marinier over de Duitse aanvallen op onder andere Vliegveld Waalhaven, de Willemsbrug en het Noordereiland.
03. Beschrijving eerste oorlogsdag
Registratie van een Duits radioklankbeeld over de verwoesting van Rotterdam en de wederopbouw. Uitgezonden door de Hessische Rundfunk, 13 mei 1965. Samengesteld door Horst Kickhefel.
04. Duits Radioklankbeeld
05. Duits Radioklankbeeld
06. Inleidende tekst (10' 58")
07. Oud-burgemeester mr. P.J. Oud vertelt over zijn ervaringen op 14 mei 1940 met betrekking tot het door de Duitsers gesteld ultimatum (12' 49")
08. Verbindende tekst (15' 38")
09. Beschrijving van het standbeeld De Verwoeste Stad van Ossip Zadkine (16' 12")
10. Verbindende tekst (17' 48")
11. Beeldend kunstenaar Dolf Henkes vertelt over het bombardement en de verwoestingen (18' 02")
12. Verbindende tekst, beschrijving van de Coolsingel en de Lijnbaan (19' 51")
13. Ir. C. van Traa, voormalig hoofddirecteur van de Dienst van Stadsontwikkeling en Wederopbouw vertelt over de Lijnbaan (23' 26")
14. Vier jongere Rotterdammers over het hedendaagse Rotterdam (24' 38")
15. Verbindende tekst en beschrijving van de Sint-Laurenskerk (26' 55")
16. Mr. K.P. van der Mandele, oud-voorzitter van de Kamer van Koophandel over de herbouw van de Sint-Laurenskerk (30' 37")
17. Verbindende tekst over Rotterdam en de havens (31' 47")
18. Mr. P.J. Oud over de verwoesting, de schuldvraag en vergeving (32' 58")
19. Mr. K.P. van der Mandele op de schuldvraag en vergeving (34' 30")
20. Ir. C. van Traa over de schuldvraag en vergeving (35' 25")
21. Vier jongere Rotterdammers (B. v.d. Ende, H.F. Berens, Z. Blom en I.P.L. Blom) over de schuldvraag en vergeving (36' 46")
22. Afsluitende tekst (38' 40")
Einde


01. Vooraankondiging (00' 00")
02. Koraalmuziek (00' 07")
03. Toespraak generaal-majoor J.G.M. Nass (01' 37")
04. Vlootpredikant ds. E.D.J. de Jong (04' 04")
05. Koraalmuziek (05' 17")
06. Gebed door N.J. Willemen (08' 14")
07. Koperblazers spelen The Last Post (09' 44")
08. Wilhelmus (10' 32")
09. Toespraak mr. N.H. Wakkie (11' 47")
10. Dankwoord J.G.M. Nass (16' 48")
Einde opname: 18' 07".


02. Vervolg toespraak burgemeester W. Thomassen over diverse gedenkboeken - de taak en opdracht van het korps Mariniers, het gezag te dienen voor de vrede (31' 22')
03. Toespraak J.G.M. Nass, generaal-majoor der mariniers (36' 14")
04. Uitnodiging tot bezichtiging van de tentoonstelling (43' 16")
05. Toespraak prof. ir. G.H. Bast, directeur-generaal der PTT, over de speciale herdenkingspostzegel, ontworpen door Titus Leeser - overhandiging van de eerste postzegels aan J.G.M. Nass (44' 20")
06. Dankwoord J.G.M. Nass (51' 42")
07. Aankondiging sprekers (53' 40")
08. Toespraak P.J. Seyffert, voorzitter (54' 03")
09. Aanbieding tegeltableau K. Fabius (58' 05")
10. Dankwoord Nass (64' 05")
11. Uitnodiging (64' 53")
Einde opname: 65' 06".


01. Vooraankondiging (00' 00")
02. Welkomswoord door C.J. du Ry van Beest Holle, directeur van het Historisch Museum Rotterdam (00' 16")
03. Toespraak burgemeester W. Thomassen, o.m. een geschiedkundige terugblik op Rotterdam van 1665 - citeert buitenlanders die hun mening geven over Rotterdam - verhaalt allerdaagse gebeurtenissen in 1665 - over de geschiedenis van het Korps Mariniers, de tocht naar Chatham, de verhouding tussen Jan de Wit en Michiel de Ruyter (03' 48")


GV-179-8
01. Vooraankondiging (25' 40")
02. London Suite (Eric Coates). Dirigent Gijsbert Nieuwland (25' 49")
03. West Side Story (Leonard Bernstein). Dirigent H.C. Lijnschooten (40' 34")
04. Athletic Festival (Sergei Prokofiev). Dirigent J.P. Laro (50' 41")
05. Slavische rhapsodie no. 1 (Karl Friedemann). Dirigent J.P. Laro. (54' 59")
Einde opname: 63' 14".


01. Vooraankondiging (00' 00")
02. Schriftlezing uit Lucas 7 gevolgd door een overdenking door hoofdvlootpredikant ds. J.W. Sepmeijer (00' 09")
03. Marinekoor o.l.v. N. Ringelts zingt Junex (Charles Gounod). Begeleiding door de Marinierskapel der Koninklijke Marine o.l.v. J.P. Laro (10' 06")
04. Gebeden (15' 44")
05. Samenzang Gez. 136. Lof zij de Heer, de Almachtig Koning der Ere. André Verwoerd, orgel. (20' 04")
06. Zegenbede (22' 32")
07. Samenzang Gez. 301. Mijn schild ende betrouwen. André Verwoerd, orgel en Marinierskapel der Koninklijke Marine o.l.v. J.P. Laro (23' 16")
08. Melodie (H. Purcell), gespeeld door de Marinierskapel der Koninklijke Marine o.l.v. J.P. Laro (24' 27")


01. Vooraankondiging (18' 10")
02. Parade van mariniers en oud-mariniers, begeleid door flarden marsmuziek gespeeld door de Marinierskapel der Koninklijke Marine, storm en regen (18' 18")
03. Toespraak burgemmeester W. Thomasssen - aanbieding geschenk namens het gemeentebestuur en de burgerij aan het Korps Mariniers in de vorm van een dichtregel van Jan Prins, gebruikt als randschrift op de Van Oldenbarneveltpenning: "Zal de gemeenschap leven, dan moet de mens zich geven". Deze dichtregel zal door beeldhouwer Cor van Kralingen worden aangebracht in de Van Ghent Kazerne. (24' 55")
04. Dankwoord J.G.M. Nass (33' 40")
05. Wilhemus, gespeeld door de Marinierskapel der Koninklijke Marine (32' 50")
06. Generaal-majoor J.G.M. Nass dankt de burgemeester voor het geschenk en geeft toestemming tot de afmars (33' 40")
07. Afmars van mariniers en oud-mariniers, gecommandeerd door de commandant der oud-mariniers, W.A.J. Roelofsen, brigade-generaal der mariniers b.d. (36' 11")
Einde opname: 38' 20".

02. Herdenkingsrede uitgesproken door mr. W.F. Lichtenauer, voorzitter van het Historisch Genootschap Roterodamum (22' 36")
03. Samenzang Gez. 203 O, eeu'ge Vader, sterk in macht. André Verwoerd, orgel. (50' 52")
Einde opname: 53' 01".


01. Vooraankondiging (00' 00")
02. Intrada (H. Purcell), gespeeld door de Marinierskapel der Koninklijke Marine o.l.v. J.F. Laro (00' 12")
03. Welkom en votum door hoofdaalmoezenier dr. L.A.M. Goosens O.M.F. (01' 44")
04. Samenzang Gez. 302: Wilt heden nu treden. André Verwoerd, orgel (02' 17")
05. Schriftlezing uit Psalm 33 door hoofdaalmoezenier dr. L.A.M. Goosens O.M.F. (04' 40")
06. Het Marinekoor o.l.v. N. Ringelts zingt Jesu bleibet meine Freude (J.S. Bach), begeleiding door de Marinierskapel der Koninklijke Marine o.l.v. J.F. Laro . (08' 32")
07. Korte overdenking n.a.v. Psalm 33 door hoofdaalmoezenier dr. L.A.M. Goosens O.M.F (12' 18")
08. Het Marinekoor o.l.v. N. Ringelts zingt Die Ehre Gottes in der Natur (L. von Beethoven), begeleiding door de Marinierskapel der Koninklijke Marine o.l.v. J.F. Laro . (19' 29")


Deel 2.
01. Vooraankondiging (00' 00")
02. G.E. van Walsum over de luchtafweer
03. Mevr. J.M. van Walsum-Quispel over het vertrek van de wezen naar de groentenveiling in Berkel - nieuw onderdak in Moordrecht - de mariniers in het weeshuis
04. G.E. van Walsum - de situatie in de stad op 15 mei - duur van de branden
05. De duur van het bombardement - over de branden
06. De vluchtelingen - hulpvaardigheid
07. Het feest bij de NSB-buren - over de familie Keers - over ir. D. Mommaal.
08. Het wethouderschap van ir. D. Mommaal
09. Mevr. Van Walsum over een schietpartij op de Meent
10. De waarheidsgetrouwheid van de verhalen uit die tijd
11. De aankondiging van het vertrek van de koningin - de reactie van A. van Walsum (burgemeester van Deventer)
12. De activiteiten van Van Walsum tijdens de meidagen - contacten met burgemeester Oud.
13. Hun begrip en overzicht van de toestand - moreel - citeert dagboek.
14. De geruchten - vakantie te Noordwijk - geruchten over Engelse hulp in de meidagen
15. Overtuigd van nederlaag tijdens meidagen en overtuiging t.a.v. eindoverwinning
16. Van Walsum - bezoeken aan Beursgebouw tijdens de meidagen - over de Beurs en de Kamer van Koophandel - de functie van Van Walsum - de schade etc.
17. De avond van 9 mei - over een raadsvergadering - vervolg 9 mei - over oorlogsverwachtingen
18. Over kapitein P.B. Kodde
19. Telefonische contacten die dagen - leeftijd van de kinderen - hun reacties - over joodse kennissen
20. Hun woonplaats de rest van de oorlog - weigering Arbeitseinsatz - onderduiken in Eindhoven - terug op Dolle Dinsdag
21. De avond van 9 mei 1940 - ontwaken op 10 mei - de Duitse consul
22. Geen


01. Nogmaals over doden en gewonden in het Broederhuis in de Blazoenstraat - over een vrouw met een buikwond - de behandeling van buikwonden (00' 00")
02. Moest gewonden vervoeren met een tandarts en diens auto - haalde nog wat EHBO'ers op (ca. 30 man, diverse namen) (03' 25")
03. Naar de Nassaustraat waar een pand getroffen was door granaten - de doden en gewonden daar - over vervoer en gebrek aan communicatie (06' 32")
04. Naar de Meekrapstraat - de EHBO'ers in die straat (09' 39")
05. Kreeg een officieel bewijs van aanstelling bij de GGD - verdere werkzaamheden op de Linker Maasoever (11' 55")
06. Over zijn groep EHBO'ers - mevrouw Van Veelen over de reacties van haar man op e.e.a. - over de activiteiten van haar man die dagen - haar eigen belevenissen (15' 11")
07. De nacht van 10 op 11 mei werd haar man weer geroepen (18' 26")
08. Meldt zich op 11 mei weer bij de GGD- haalt gewonde burgers op - bergen van doden met ploeg EHBO'ers (op 15 mei) (19' 45")
09. De volgende oorlogsdagen - het weer (22' 24")
10. De lijkenberging op Zuid - de toestand op de Maasbruggen - tocht over de Maasbruggen - sneuvelen van een marinier (23' 47")
11. De eerste doden die ze zagen in de stad - de route die ze volgdeb door de stad - meldd zich 's avonds bij de GGD-post aan de Maashaven (27' 34")
12. Zijn reactie op het vinden van doden en gewonden - over kinderen - vroeg om handschoenen en laarzen - over zijn ploeg mensen - over een van zijn medewerkers (Kees Verwij) (31' 30")
13. Angst voor lijkengif - het vinden van losse lichaamsdelen (36' 59")
14. Het verhaal over berging van 3 lichamen van meisjes uit


01. Eerste pinksterdag - even naar huis en weer terug naar de Bijenkorf - de mariniers (00' 00")
02. Over mariniers die hij zag op de terugweg naar de Bijenkorf - Duitsers in de Nederlandsche Bank en het Beursstation (02' 36")
03. Mevr. Korevaar over de ongerustheid in die dagen (06' 07")
04. Weer bij de Bijenkorf - ontregeling van het leven - geen diefstallen in de winkel - de bemanning van de Jan van Galen (06' 51")
05. Het bombardement - aantal aanwezigen - luchtalarm - inslagen - het gebouw - vluchtelingen uit de stad - gewonden (13' 40")
06. Gewonden door glasscherven - tijdsduur bombardement (20' 48")
07. Coolsingelziekenhuis - bomkraters - sterkte van de schuilkelder (24' 48")
08. De stemming in de schuilkelder - aantal vluchtelingen (26' 19")
09. Vluchtelingen worden opgehaald - bleef nog met 1 man achter - de eerste Duitsers (28' 55")
10. Branden - terug naar huis - de route - de schade thuis (31' 49")
11. Plunderingen (36' 15")
12. Evacuatie van zijn moeder - vluchtelingen in het Kralingse Bos - op zoek naar zijn verloofde (37' 40")
Einde opname: 40' 20".


01. Vooraankondiging (00' 00")
02. Naar Museum Boymans waar ze werden ontwapend - reende op Engelse hulp (00' 23")
03. Over Hr. Ms. Jan van Galen - na het bombardement op de Marinierskazerne als munitiedrager naar de Oude Plantage - werden zwaar beschoten (01' 37")
04. Verwonding van sergeant bij het Beursstation - zijn gevaarlijkse momenten in die dagen - over gewonden (03' 46")
05. Het bombardement - zocht dekking Mecklenburglaan - over het commando van een genie-officier, zag liever een marinier als stadscommandant - over het bombardement (06' 22")
06. Naar de Diergaarde voor overgave - reactie voor overgave (08' 37")
07. Bracht de nacht door in de Diergaarde - inleveren wapens bij Boymans - over de Duitse bewapening - omgang met de Duitsers (11' 18")
08. Vluchtte in 1942 naar Zwitserland - wilde naar Engeland (na 6 maanden) - te Londen - over zijn aversie tegen joden n.a.v. zijn ontvangst in Londen - nogmaals over zijn ervaringen met joden (14' 29")
09. Zijn aversie tegen Duitsers - geïnterneerd in een school (18' 40")
10. Moest zijn tijd uitdienen - moest gestraften van de landmacht bewaken te Nieuwersluis - werden gegroet door Duitse soldaten - vrienden van hem die gesneuveld zijn (20' 07')
Einde opname: 23' 29".


01. Vooraankondiging (00' 00")
02. A. Wagenaar in gesprek met dhr. Zeelenberg, in mei 1940 marinier 3e klasse - werd beroeps bij de mariniers na al te hebben gediend bij de landmacht (00' 27")
03. Opleiding aan het Oostplein - kwam in november 1939 in dienst - lag in de Mecklenburglaan - was marinier 3e klas - over de opleiding (01' 42")
04. Hun verblijf in de HBSaan de Mecklenburglaan - over collega's - de verdeling in "bakken" en de baksmeester - ging af e toe naar huis (03' 06")
05. De avond van 9 mei - de uitgaansmogelijkheden - het weer - bezigheden die avond - terug in de kazerne (HBS) - vervolg die avond (06' 32")
06. Gewekt door vliegtuigen - de stemming - realiseerde zich niet meteen dat het oorlog was (10' 13")
07. Gevechtsklaar maken - gedrag officieren - vertrokken in de richting van de Lloydkade (11' 48")
08. Nogmaals over de tocht naar de Lloydkade - de stemming in de troep - geen stellingen aan de Lloydkade(13' 42")
09. Hun gevechtsuitrusting, bewapening, kleding (14' 55')
10. Naar het Beursstation - stemming in de troep - verdeling in kleine groepen - hun bevelhebber (19' 28")
11. Het superioriteitsgevoel van de mariniers - aankomst Beursstation - namen stelling in een leegstaand huis - werden beschoten - aantal mariniers in het huis - namen vijand onder vuur - zijn eerste schot - werden zelf beschoten (22' 28")
12. Zijn angst van dat moment - de stemming (26' 28")
13. Trokken op naar het Beursplein, zat op de trap naar het perron - assisteerde bij de mitrailleur die de spoorbrug betreek - naar stelling bij de Vierleeuwenbrug (27' 59")
14. Diverse taken en functies - bijvoorbeeld munitiedrager - werden afgelost (31'47")
15. Over het aantal schoten dat hij afvuurde - vermoedens van trefers - over gesneuvelden


01. Vooraankondiging (00' 00')
02. C. Kind - de rit door de stad na het bombardement - de vluchtelingen - geen schade aan huis Oud - zijn eigen gezin (00' 27")
03. Naar de Statenweg - de eerste Duitse militairen - bij het hoofdkwartier aan de Statenweg werd plotseling geschoten (02' 37")
04. Zocht dekking in kofferbak van auto - drie kogelgaten in de auto - zijn gedachten toen - hoe hij eruit kwam (04' 29")
05. Zag hoe Nederlandse militairen tegen de muur werden gezet (06' 16")
06. Aantal burgers en militairen dat hij zag toen hij uit de auto sprong - contact met Duitse soldaat en officier (07' 31")
07. Moest ambulance waarschuwen i.v.m. verwonding Kurt Student - hield ziekenauto aan waarmee Student werd afgevoerd(10' 16")
08. Zochten plaats om soldaten te huisvesten (Statensingelkerk) - over de afgevuurde schoten door de Duitsers - over gebeurtenissen rond schietpartij Statensingel - over zijn lengte (11' 59")
09. De duur van de schietpartij - zijn verblijf in de autokofferbak (15' 49")
10. Vervolg gebeurtenissen na de schietpartij - met Oud naar het stadhuis met Duitse officier als escorte - naar de drukkerij waar de proclamaties werden gedrukt - weer terug naar de Statenweg met Oud (16' 19")
11. Het tijdstip van de schietpartij - de volgorde van de gebeurtenissen (21' 25")
12. De toestand in de stad - route die ze reden - de branden - zijn gevoelens die dag - diverse belevenissen o.a. ontmoeting met een marinier (23' 50")
13. Reed met verduisterde koplampen - bracht Oud en Einthoven naar huis - nogmaals over de schietpartij (27' 11")
14. Zag dat zijn eigen huis verbrand was - zijn gevoelens toen - sliep op het olitiebureau aan de Hoflaan ontmoeting met ir. Valderpoort van Gemeentewerken (28' 31")
15. Naar de Hoflaan om Oud op te halen -


01. Vooraankondiging (00' 00")
02. Aad Wagenaar in gesprek met Tj.ibbele Jonkman (geb. 1921) - biografische gegevens - was al op jeugdige leeftijd officier bij de mariniers (2e luitenant) (00' 35")
03. Waarom hij beroepsofficier werd - zijn afkomst - zijn keuze voor de mariniers - wat hem trok in een militaire carrière (02' 03")
04. Geestelijke voorbereiding op de oorlog (06' 06")
05. Zijn mening over de militaire kracht van Nederland in die tijd - zijn taak als officier - begin mei gelegerd te Rotterdam - vriendschap met andere officieren - woonde in een pension aan de Schiedamsesingel (07' 32")
07. Activiteiten buiten diensttijd - bekendheid met Rotterdam (12' 40")
08. De morgen van 10 mei - had een pistool bij zich - naar de kazerne - belang van kleding bij de mariniers (13' 22")
09. Begreep dat het oorlog was - zijn tocht naar de kazerne (17' 37")
10. Werd opgemerkt door geniesoldaten - geen angst op dat moment - op et dak van een huis aan de Wijnhaven - werd beschoten - aanwezigheid van Duitsers op de Maasbruggen (20' 07")
11. In het Maashotel - tocht over de daken (23' 22")
12. Boosheid tegenover de Duitsers - zijn gedachten over fatsoen (25' 15")
13. Over zijn bewapening - vervolg tocht over de daken (28' 49")
14. Tocht over de daken - zijn verantwoording als officier - emoties bij het zien van de eerste doden (30' 35")
15. De eerste keer dat hij op een mens schoot - over het sneuvelen van tegenstanders - stemming bij het gevecht (34' 35")
16. Vervolg gevechtshandelingen - over sergeant Karstanje van de mariniers - vervolg gevechten (37' 29")
17. Telefonisch contact met GGD voor ophalen gewonde - over zijn tegenstanders - vervolg tocht naar de kazerne - de stemming in de kazerne - over sergeant Karstanje en zijn mannen (41'


Deel 1.
01. Vooraankondiging (00' 00")
02. A. Wagenaar in gesprek met P.J. van Gijn (67) in 1940 kapitein der mariniers; hoofd van de recrutenopleiding aan het Oostplein - zijn diverse militaire functies (00' 30")
03. Over kolonel Von Freijtag Drabbe, commandant van het Korps Mariniers - de korpsleiding - zijn bemoeienissen met Von Freijtag Drabbe - het officierstekort bij het Korps Mariniers (01' 31")
04. Over het Korps Mariniers - hun militaire kwaliteit - de opleiding (04' 56")
05. De opleiding - vergelijking tussen Duitse parachutisten en de Nederlandse mariniers - de mening van Von Choltitz over de mariniers (06' 45")
06. Selectie van de recruten (10' 49")
07. Mentale training en motivatie - korpsindeling - over het Saar-detachement (13' 28")
08. De avond van 9 mei - werkte aan nieuwe voorschriften - woonde aan de Walenburgerweg - het uitbreken van de oorlog - naar de kazerne (16' 37")
09. De voorbereiding van de mariniers op een eventuele oorlog - het aantal officieren en manschappen (19' 15")
10. Arriveerde in de kazerne - uitgifte van munitie - aankomst van de andere officieren en onderofficieren - alles onverwacht (23' 00")
11. Geen opgewonden stemming in de kazerne - de mentaliteit van de mariniers (28' 58")
12. Over kolonel Scharroo - de ijdelheid van Scharroo - over de functie kantonnementscommandant van Rotterdam - zijn mening over Scharroo (30' 54")
13. Over de rivaliteit tussen de marine en de landmacht (35' 51")
14. Zijn bezigheden op de ochtend van 10 mei - nogmaals over zijn gevoelens en de mentaliteit van de marinier - wist niet precies wat er gaande was - de berichtgeving - de genomen maatregelen (36' 37")
15. De eerste groep die uitrukte - de eerste aanval bij de Maasbrggen (39' 10"0
16. Werd op 11 mei adjudant van kolonel Scharroo belast met de coördinatie van


01. Vooraankondiging (00' 00")
02. A. Wagenaar in gesprek met Margaretha Helena Schuiten (geb. 1932) - woonde in de De Savornin Lohmanlaan 126 - lagere school - over haar broer - over haar vader (00' 26")
03. Over 9 mei 1940 - het EHBO-examen van haar vader - was tevens blokhoofd bij de luchtbescherming (02' 19')
04. Werd 10 mei gewekt en realiseerde zich dat het oorlog was (03' 07")
05. Hadden een schuilkelder onder het huis - over hun huis (05' 52")
06. Over Blijdorp voor de oorlog - vriendinnetjes - vriendjes (06' 33")
07. Gewekt op 10 mei - maatregelen genomen door haar ouders - schuilkelder onder het huis - gingen soms even naar buiten - vader ging naar zijn werk die dagen - de dreiging (07' 45")
08. Vriendjes waar ze die dag mee speelden - anderen die in de schuilkelder kwamen (10' 57")
09. Weinig herinneringen aan dagen tot 14 mei - sliep bij haar ouders (12' 53")
10. Over de ochtend van 14 mei - luchtalarm - in de schuilkelder met 13 personen - over de aanwezigen - situatie in de schuilkelder - alleen kaarsverlichting - over haar broer Wim - inslag (13' 37")
11. Huilde niet en schreeuwde niet - kropen uit de kelder - naar openbare schuilkelder - realiseerde zich toen niet wat er gebeurd was (18' 53")
12. De puinhoop van hun huis (22' 11")
13. Waarom ze niet terug ging naar de resten van hun huis - opgevangen door de buurman die hen naar hun grootouders bracht - aantal omgekomenen in de kelder (24' 14")
14. Grootvader groep zelf haar ouders op - verdere gebeurtenissen die dagen (26' 30")
15. Het verwerken van het verlies - (overdreven) reactie van haar grootmoeder - haar grootvader (28' 06")
16. Het zich realiseren van de dood van haar ouders - over haar broer die een brief schreef naar familie in Indië en zijn tocht naar Rotterdam-Zuid (30' 07")
17. De reactie
interview t.b.v. het boek Rotterdam mei 1940


01. Vooraankondiging (00' 00")
02. Aad Wagenaar in gesprek met huisschilder Johan Hendrik van Lindt (geb. 1905), woonde in 1940 in de Generaal van der Heijdenstraat (00' 24")
03. De avond van 9 mei - was thuis - over 10 mei - zijn gebombardeerde huis - over zijn vriendin die tijd - sliep na het bombardement op een zeilboot van een vriend (01' 15")
04. Verwarring over diverse data - ontwaakte op morgen van 10 mei - zag dode politieagent op de Oosterkade (04' 52")
05. Verwarring over de datering - over zijn vriendinnetje (06' 27")
06. Over de dode op de Oosterkade - majoor der politie Hordijk (08' 42")
07. De stilte op de Oosterkade - zag geen Duitsers - zag peloton mariniers - zijn gedachten over de dood van de politieman (10' 40")
08. Zijn reactie op op de inval van de Duitsers - over vaderlandsliefde - zijn a-politieke instelling (08' 42")
09. Stond in de Potterbakkerssteeg te kijken en te luisteren naar beschietingen door Hr. Ms. Jan van Galen (sic.) (15' 39")
10. Over weghalen gewonde soldaat - stond daar met ca. 100 mensen - gespekken met die mensen - de stemming (17' 11")
11. Over weghalen gewonde soldaat door burgers (21' 29")
12. De beschietingen vanaf het Noordereiland - ging terug naar huis - over een ziekte van hem (23' 33")
13. Over het bombardement van 14 mei - over zijn vriendin - ging proberen voedsel te kopen - over luchtalarm zijn angsten (33' 47")
14. Vervolg bombardement - in kelder fietsenmaker - bominslag dichtbij (39' 26")
15. Verlaat schuilkelder - de situatie op straat - de situatie op de Goudsesingel - de branden (39' 26")
16. De situatie op de Coolsingel - over het gewondenvervoer - vervolg situatie Coolsingel - ging met de vluchtelingenstroom naar Kralingen (41' 48")
Einde opname: 44' 56".


01. Vooraankondiging (00' 00")
02. Start interview A. Wagenaar met Karl Student, biografische gegevens, zijn afkomst en jeugd, zijn militaire carrière (00' 35")
03. Over het verdrag van Versailles en de gevolgen voor Duitsland (03' 13")
04. Zijn werk bij het leger na 1918; nogmaals over het verdrag van Versailles (06' 13")
05. De opkomst van Hitler was het gevolg van het verdrag van Versailles (08' 26")
06. Persoonlijk verantwoordelijk voor de opbouw van de luchtlandingstroepen - krijgsgevangenschap tussen 1945-1948 (10' 28
07. Zijn persoonlijke ontmoetingen met Hitler (11' 50")
08. De opbouw van de luchtlandingstroepen - de inzet van parachutisten (16' 23")
09. Plan voor de Duitse aanval kwam op 10 januari 1940 in Belgische handen (18' 50")
10. Over de plannen voor de aanval op Nederland (24' 22")
11. Kreeg zijn opdracht eind januari; het inzetten van parachutisten was topgeheim - de mythe van de 5de colonne (30' 08")
12. De verbetering van de luchtverdediging van Nederlandse vliegvelden in 1940 na de aanval op Noorwegen (34' 12")
13. Over de geheimhouding van de plannen (37' 58")
14. Over een toevallig afgemeerd Duits schip bij het Noordereiland (43' 10")
15. Zijn plannen om de Maasbruggen in bezit te krijgen - de resultaten van de verdediging door de mariniers (46' 45")
16. De rol van van het Duitse consulaat (46' 45")
17. Over de voorbereidingen tot de aanval (47' 00")
18. Verslag van de bespreking met Hitler 2 mei - richtlijnen voor de behandeling van koningin Wilhelmina en leden van het koninklijk huis (52' 25")
19. Uitstel van de aanval tot 10 mei in verband met weersomstandigheden (57' 35")
20. Over de aanschaf van Nederlandse kaarten en wegenplannen (58' 51")
21. Over het vijandsbeeld met betrekking tot Nederland - de


01. De heer Tas over de eerste elektrische trams (7' 44")
02. Mariniers te Rotterdam (09' 54")
03. De Pannekoekstraat (11' 24")
04. Pschorr (14' 08")
05. Over de straten Hang en Steiger (15' 49")
06. Wandeling langs de Maas en de Blaak (pantoffelparade) (17' 08")
07. Standbeeld Erasmus (18' 57")
08. De schouwburg (van Verheul); interieur (20' 53")
09. Het Kippebruggetje over de Delftsevaart (23' 20")
10. Koos Speenhoff (23' 58")
11. Gezelligheid en drukte in de stad (24' 39")
12. Diverse cafés-chantant, artiesten als Buziau (27' 22")
13. Drukte in de binnenstad (29' 04")
Lengte opname: 29' 42".
Track 01-05: opname GV 480
Zoektips en veelgestelde vragen
-
Begin ruim te zoeken
Type uw zoekterm in het veld ‘Alle velden’. Mocht u teveel resultaten krijgen, voeg dan één of meer zoekwoorden toe.
Ook kunt u het veld 'periode' invullen met een jaartal. Daarnaast kunt u zoeken op 'vervaardiger'. Dit is de fotograaf, filmmaker, regisseur, kunstenaar of ontwerper van het document.
Bijvoorbeeld
Alle velden: bioscoop Coolsingel
Datum: 1920 - 1940
Vervaardiger: GroeneveldHebt u juist te weinig resultaten gevonden? Dan kunt u verschillende termen combineren met het woord OR ertussen.
Bijvoorbeeld: bioscoop OR filmhuis OR filmtheater.Handige zoektips
- Met een $-teken voor een zoekterm, zoekt u naar woorden die op elkaar lijken. Bijvoorbeeld: $mulder. Dat levert naast mulder ook muller, mulders of ulder op.
- Een ? vervangt een letter.
- Een * vervangt een aantal letters.
- Begin een zoekterm nooit met een ? of *, zo'n zoekopdracht kost veel tijd.
- Het maakt niet uit of u hoofdletters of kleine letters gebruikt.
- Met sommige woorden is het moeilijk zoeken. Zo levert 'Het' geen resultaat op.
- Met dubbele aanhalingstekens voor en aan het eind van uw zoekterm zoekt u precies. Bijvoorbeeld: "Het bezoek aan Rotterdam".
Het resultaat verder verfijnen
Uw zoekresultaat kunt u verder verfijnen op door de filteropties te gebruiken. U filtert hier op materiaalsoort, op beschrijvingen met of zonder bestand of op afbeeldingen die downloadbaar zijn.
Het resultaat sorteren
U kunt de zoekresultaten sorteren op datering, nummer of op laatste wijziging.
De weergave van uw resultaten
Met de weergave-icoontjes op de groene balk kunt u de wijze van presentatie van uw resultaten veranderen. Hier kunt u bijvoorbeeld kiezen voor beeld en beschrijvingen in plaats van alleen plaatjes.
-
Dit betekent dat de afbeelding wel in het archief zit, maar nog niet op de website staat.
Wilt u de afbeelding toch graag bekijken? Neemt u dan contact op. -
Van veel materiaal in onze beeldcollectie kunt u een digitale reproductie kopen. Ga daarvoor naar de pagina Bestellen.
-
Bestellingen worden binnen 10 werkdagen afgehandeld; spoedaanvragen binnen 5 werkdagen.
-
De standaard aanleverspecificaties van het Stadsarchief:
- Stilstaand beeld - JPG, 300 DPI, 25 cm aan de langste zijde, 8-bit
- Bewegend beeld - Mp4 broadcastkwaliteit, 720 pixels breed / h.264 codec / vbr 5-10
- Audio - Mp3, 320kbps
Heeft u bestanden van betere kwaliteit nodig, geeft u dit dan aan op het bestelformulier. Voor deze bestellingen gelden ook andere tarieven.
-
Op veel materiaal in de collectie van het Stadsarchief Rotterdam zit auteursrecht. Deze rechten zijn dan van de maker van het werk, bijvoorbeeld de fotograaf of kunstenaar. De auteursrechten gelden tot en met 70 jaar na de dood van de maker; daarbij gaat het recht over op de erfgenamen. De maker en erfgenamen kunnen het auteursrecht ook overdragen aan een andere partij.
Auteursrechtenvrij is het materiaal:
- waarvan de maker 70 jaar of langer geleden is overleden;
- 70 jaar na de eerste openbaarmaking als de maker onbekend is;
- 70 jaar na openbaarmaking als de auteursrechthouder een organisatie is;
- als de rechten zijn overgedragen aan Stadsarchief Rotterdam.
-
Wanneer u beeldmateriaal wilt gebruiken om te publiceren, hebt u vooraf toestemming nodig van de auteursrechthouders. Soms moet u betalen voor het gebruik.
Het stadsarchief kan u vertellen wie het auteursrecht heeft en hoe u die persoon kunt bereiken. Pas als u schriftelijke toestemming van de rechthebbende kunt tonen, kan het archief u de reproductie leveren.
Meer over auteursrechten en het openbaar maken van materiaal uit het stadsarchief leest u op de pagina 'publiceren en auteursrecht'.
-
Afbeeldingen zonder auteursrechten kunt u downloaden. Als u op de afbeelding klikt, komt deze groot op uw scherm. Links naast de afbeelding staat de knop 'Download'.
-
Neem contact met ons op, wij helpen u graag verder.