Beeld en geluid
Via deze pagina vindt u foto’s, prenten, films, geluidsopnames, affiches, plattegronden en kaarten van de stad en de omgeving. Veel materiaal staat online, maar soms moet u naar de studiezaal komen om het materiaal te bekijken of te beluisteren.
Zoek in beeld en geluid
Hulp bij zoeken door beeld en geluid
Raadpleeg de website voor antwoorden op de veelgestelde vragen. Neem contact met het Stadsarchief Rotterdam op bij andere vragen en opmerkingen, of wanneer u niet kunt vinden wat u zoekt.
Indien er bij uw resultaat geen beeld aanwezig is, kan het zijn dat we deze niet online mogen tonen omdat deze nog niet gedigitaliseerd is of omdat deze auteursrechtelijk is beschermd.
Lees meer informatie over het bestellen van beeldmateriaal op deze pagina.


De kaart fungeerde als processtuk in een proces voor het Hof van Holland: "Upten 24en aprilis anno [15]40 naer paesschen zijn voer ons Jaspar van Hogelande, Raedt ordinarys, ende Pieter van Sinte Pieters, secretarys ordinarys shooffs van Hollant, commissarys ende adioinct, geordonneert inde saecken tusschen den procureur-generaal als eysscher ter [eenre] contra mr. Jan van Almonden gedaechde, ter andere, gecompareert mr. Willem Willemsse ende die voornoemde Van Aelmonde ende hebben geaccordeert in der sumacie vande landen, dijcken, wegen, kaeden, wateringen ende anders sulcx als bij mij adioinct voirnoemt in presencie vande beyden partien ende bij huerluyder consent gescreven is, begerende dese quarte gevoucht te worden bij den requesten hinc inde in hueren beyde saecken bij ons onlancx gedaen. Ondegetekeyckent Jaspar van Hogelande ende Van Sinte Pieters." (tekst rechts op de kaart)
Toegeschreven aan Cornelis Corneliszoon de Schilder.


Uit: G. Braun & F. Hogenberg, Contrefactur und Beschreibung […] (K14:28oln, Braun, 1582). Verso: Duitse tekst, gotische letters.
Lit: 1) Ratsma, Prospecten, 73-74 & 116; 2) Ratsma, Zeer zonderlinge afbeelding, in Rott. Jaarb. 1993.
Oorspronkelijk op één blad met gezicht op Gouda vanaf de Hollandse IJssel.


Het eerste blad van het prospect is nieuw gegraveerd en toont de uitbreiding van het Nieuwe Werk aan de westzijde van de stad. Het vijfde blad is ook nieuw en toont het bedrijvengebied in het oosten rond het Buizengat. Volgens Roterodamum Illustratum nr. 121 dateren deze bladen van omstreeks 1740; mogelijk zijn ze echter uit de periode ca. 1773/1778 toen er vroedschapswapens zijn toegevoegd en aan weerszijden van de plattegrond twee rijen wapens werden geplakt, waardoor uitbreiding van het prospect aan de onderkant van de gemonteerde kaart met bijwerk nodig was.

Het prospect: Gezicht op de stad over de Nieuwe Maas op 5 bladen. Links het Nieuwe Werk met het Pontegat en de nieuwe Stadsherberg (het hoge gebouw), de omgeving Zalmhaven met de Wester en Ooster Nieuwehoofdpoort aan de mond van de Leuvehaven. Rechts daarvan de Boompjes. Bovenaan in het midden de titel ROTTERODAMUM boven de Grote- of Sint-Laurenskerk en de mond van de Oudehaven met de Wester- en Ooster Oudehoofdpoort. Verder naar rechts de achterzijden der huizen aan het Haringvliet, de Oostpoort en geheel rechts het bedrijvengebied rond het Boerengat en het Buizengat.
Het prospect: Gezicht op de stad over de Nieuwe Maas op 5 bladen. Links het Nieuwe Werk met het Pontegat en de nieuwe Stadsherberg (het hoge gebouw), de omgeving Zalmhaven met de Wester en Ooster Nieuwehoofdpoort aan de mond van de Leuvehaven. Rechts daarvan de Boompjes. Bovenaan in het midden de titel ROTTERODAMUM boven de Grote- of Sint-Laurenskerk en de mond van de Oudehaven met de Wester- en Ooster Oudehoofdpoort. Verder naar rechts de achterzijden der huizen aan het Haringvliet, de Oostpoort en geheel rechts het bedrijvengebied rond het Boerengat en het Buizengat.
Het eerste blad van het prospect is nieuw gegraveerd en toont de uitbreiding van het Nieuwe Werk aan de westzijde van de stad. Het vijfde blad is ook nieuw en toont het bedrijvengebied in het oosten rond het Buizengat. Volgens Roterodamum Illustratum nr. 121 dateren deze bladen van omstreeks 1740; mogelijk zijn ze echter uit de periode ca. 1773/1778 toen er vroedschapswapens zijn toegevoegd en aan weerszijden van de plattegrond twee rijen wapens werden geplakt, waardoor uitbreiding van het prospect aan de onderkant van de gemonteerde kaart met bijwerk nodig was.


Lit: 1) Ratsma, Prospecten, 73-74 & 117; 2) Ratsma, Zeer zonderlinge afbeelding, in Rott. Jaarb. 1993.
Oorspronkelijk op één blad met gezicht op Gouda vanaf de Hollandse IJssel.

Lit: 1) Ratsma, Prospecten, 42-44 & 115; 2) Roterodamum Illustratum, nrs 1226 &.1227; 3) Hellwig, Franz Hogenberg, nr. 133; 4) Atlas van Stolk, nr. 448; 5) Muller, Ned. Geschiedenis, nr. 413.
Onder de afbeelding 4 x 2 regels tekst; daaronder datering in Romeinse cijfers: 1572, 9 april.
Deze prent behoort tot de serie historie-afbeeldingen, vervaardigd en uitgegeven door Frans Hogenberg, Keulen.

Lit: 1) Ratsma, Prospecten, 42-44 & 116; 2) Roterodamum Illustratum, nrs 1228.

Lit: 1) Ratsma, Prospecten, 42-44 & 116; 2) Roterodamum Illustratum, nrs 1228.
Verso: Nederlandse tekst in 2 kolommen met gotische letters, met o.a. het kopje `Non minor est virtus'.

Lit: 1) Ratsma, Prospecten, 42-44 & 115; 2) Roterodamum Illustratum, nrs 1226 &.1227; 3) Hellwig, Franz Hogenberg, nr. 133; 4) Atlas van Stolk, nr. 448; 5) Muller, Ned. Geschiedenis, nr. 413. .
Onder de afbeelding 4 x 2 regels tekst; daaronder datering in Romeinse cijfers: 1572, 9 april.
Exemplaren: RI-1226, RI-1227 & 1973-4741.

Onder de afbeelding 4 x 2 regels tekst; daaronder datering in Romeinse cijfers: 1572, 9 april.
Deze prent behoort tot de serie historie-afbeeldingen, vervaardigd en uitgegeven door Frans Hogenberg, Keulen.
Exemplaren: RI-1226, RI-1227 & 1973-4741.

Uit: Michaelis Aitsingeri Topographica […] (Keulen 1583).
Lit: Ratsma, Prospecten, 42-44 & 115.

Er bestaan twee versies van deze prent.
1) Door Eberhardt Kieser in 1623 in de Thesaurus Philo-Politicus, met rechts boven de prent het nummer 43 zonder het wapen van Rotterdam midden boven op de prent.
2) Door Paulus Fürst in 1638 in de Sciographia cosmica, met rechts boven de prent de signatuur E49 en met het wapen van Rotterdam en de tekst ‘Rotterdam in Holland’ midden boven op de prent. Hiertoe behoren de catalogusnummer III-15 en 1973-4320.
Het gezicht op Rotterdam op de achtergrond is ontleend aan het prospect van Braun & Hogenberg uit 1575. Datering stadsbeeld Rotterdam: 1574 [inundaties i.v.m. ontzet van Leiden] à 1576.
Lit: 1) Ratsma, Prospecten, 45 (met afb.) & 117, nr 20; 2) Ratsma, Zeer zonderlinge afbeelding, in Rott. Jaarb. 1993.

Er bestaan twee versies van deze prent.
1) Door Eberhardt Kieser in 1623 in de Thesaurus Philo-Politicus, met rechts boven de prent het nummer 43 zonder het wapen van Rotterdam midden boven op de prent.
2) Door Paulus Fürst in 1638 in de Sciographia cosmica, met rechts boven de prent de signatuur E49 en met het wapen van Rotterdam midden boven op de prent.
In/uit: Thesaurus Philo-Politicus. Das ist Politisches Schatzkästlein guter Herren unnd bestendiger Freund. Frankfurt, Eberhardt Kieser, 1623. Op dit exemplaar ontbreekt echter de signatuur '43'.
Literatuur: 1) Roterodamum Illustratum (1868-1880), p. 131, nr. 98; 2) P. Ratsma, ‘Een zeer zonderlinge afbeelding der stad Rotterdam’, in: Rotterdams Jaarboekje 1993, p. 207-227, speciaal p. 221-223. 3) P. Ratsma, Prospecten van Rotterdam (1997), p. 117, nr. 19.
Het gezicht op Rotterdam op de achtergrond is ontleend aan het prospect van Braun & Hogenberg uit 1575. Datering stadsbeeld Rotterdam: 1574 [inundaties i.v.m. ontzet van Leiden] à 1576.
NB. Bijgevoegde afbeelding is van III-15. De signatuur rechts boven van III-14 en RI-98 is 43. De signatuur rechts boven de afbeelding [E 49] ontbreekt op deze uitgave.

Op één blad met gezicht op Gouda.
Exemplaren met dezelfde voorstelling: RI-96, RI-97, III-6 t/m III-13. De teksten op de achterzijden zijn verschillend.

Lit: 1) Ratsma, Prospecten, 73-74 & 117; 2) Roterodamum Illustratum, nrs 96 & 97; 3) Ratsma, Zeer zonderlinge afbeelding, in Rott. Jaarb. 1993.
Op één blad met gezicht op Gouda vanaf de Hollandse IJssel.
Verso: Latijnse tekst.


Lit: 1) Ratsma, Prospecten, 73-74 & 117; 2) Ratsma, Zeer zonderlinge afbeelding, in Rott. Jaarb. 1993.
Oorspronkelijk op één blad met gezicht op Gouda vanaf de Hollandse IJssel.


Lit: 1) Ratsma, Prospecten, 73-74 & 116, facs. nr. 8; 2) Roterodamum Illustratum, nrs 96 & 97; 3) Ratsma, Zeer zonderlinge afbeelding, in Rott. Jaarb. 1993.
Verondersteld wordt dat dit tafereel Rotterdam voorstelt ten tijde van het ontzet van Leiden in 1574, toen het land tussen Rotterdam en Leiden was geïnundeerd (Zie Ratsma, Zeer zonderlinge).
Uit: G. Braun & F. Hogenberg, Urbium praecipuarum Liber tertius (Coloniae Agrippinae, Typis Godefridi Kempensis, 1581). Verso: Latijnse tekst.

Verso: Latijnse tekst, gedeeltelijk afgesneden
Oorspronkelijk op één blad met gezicht op Gouda vanaf de Hollandse IJssel.


Lit: 1) Ratsma, Prospecten, 73-74 & 117; 2) Ratsma, Zeer zonderlinge afbeelding, in Rott. Jaarb. 1993.
Verso Latijnse tekst, gedeeltelijk afgesneden. Afwijkend van RI-96.

Er bestaan twee versies van deze prent.
1) Door Eberhardt Kieser in 1623 in de Thesaurus Philo-Politicus, met rechts boven de prent het nummer 43 zonder het wapen van Rotterdam midden boven op de prent.
2) Door Paulus Fürst in 1638 in de Sciographia cosmica, met rechts boven de prent de signatuur E49 en met het wapen van Rotterdam en de tekst ‘Rotterdam in Holland’ midden boven op de prent. Hiertoe behoren de catalogusnummer III-15 en 1973-4320.
Het gezicht op Rotterdam op de achtergrond is ontleend aan het prospect van Braun & Hogenberg uit 1575. Datering stadsbeeld Rotterdam: 1574 [inundaties i.v.m. ontzet van Leiden] à 1576.
Lit: 1) Ratsma, Prospecten, 45 (met afb.) & 117, nr 20; 2) Ratsma, Zeer zonderlinge afbeelding, in Rott. Jaarb. 1993.

Er bestaan twee versies van deze prent.
1) Door Eberhardt Kieser in 1623 in de Thesaurus Philo-Politicus, met rechts boven de prent het nummer 43 zonder het wapen van Rotterdam midden boven op de prent.
2) Door Paulus Fürst in 1638 in de Sciographia cosmica, met rechts boven de prent de signatuur E49 en met het wapen van Rotterdam midden boven op de prent.
In/uit: Thesaurus Philo-Politicus. Das ist Politisches Schatzkästlein guter Herren unnd bestendiger Freund. Frankfurt, Eberhardt Kieser, 1623.
Literatuur: 1) Roterodamum Illustratum (1868-1880), p. 131, nr. 98; 2) P. Ratsma, ‘Een zeer zonderlinge afbeelding der stad Rotterdam’, in: Rotterdams Jaarboekje 1993, p. 207-227, speciaal p. 221-223. 3) P. Ratsma, Prospecten van Rotterdam (1997), p. 117, nr. 19.
Het gezicht op Rotterdam op de achtergrond is ontleend aan het prospect van Braun & Hogenberg uit 1575. Datering stadsbeeld Rotterdam: 1574 [inundaties i.v.m. ontzet van Leiden] à 1576.
NB. Bijgevoegde afbeelding is van III-15. De signatuur rechts boven van III-14 en RI-98 is 43. De signatuur rechts boven de afbeelding [E 49] ontbreekt op deze uitgave.

Op één blad met gezicht op Gouda vanaf de Hollandse IJssel.
Uit: G. Braun & F. Hogenberg, Urbium praecipuarum Liber tertius (Coloniae Agrippinae, Typis Godefridi Kempensis, 1583). Verso: Franse tekst.


Zie III-10, identiek exemplaar, maar niet afgesneden.
Uitgegeven door Joannes Janssonius met gebruikmaking van de koperplaat van Braun & Hogenberg. De teksten op de achterzijden van de Janssonius-uitgaven zijn in twee kolommen gedrukt. Bij deze editie in het Latijn.
Lit: 1) Ratsma, Prospecten, 73-74 & 116; 2) Ratsma, Zeer zonderlinge afbeelding, in Rott. Jaarb. 1993.


Zie III-10-2, identiek exemplaar waarvan het gezicht op Gouda is afgesneden.
Uitgegeven door Joannes Janssonius met gebruikmaking van de koperplaat van Braun & Hogenberg. De teksten op de achterzijden van de Janssonius-uitgaven zijn in twee kolommen gedrukt. Bij deze editie in het Latijn.
Lit: 1) Ratsma, Prospecten, 73-74 & 116; 2) Ratsma, Zeer zonderlinge afbeelding, in Rott. Jaarb. 1993.
Zoektips en veelgestelde vragen
-
Begin ruim te zoeken
Type uw zoekterm in het veld ‘Alle velden’. Mocht u teveel resultaten krijgen, voeg dan één of meer zoekwoorden toe.
Ook kunt u het veld 'periode' invullen met een jaartal. Daarnaast kunt u zoeken op 'vervaardiger'. Dit is de fotograaf, filmmaker, regisseur, kunstenaar of ontwerper van het document.
Bijvoorbeeld
Alle velden: bioscoop Coolsingel
Datum: 1920 - 1940
Vervaardiger: GroeneveldHebt u juist te weinig resultaten gevonden? Dan kunt u verschillende termen combineren met het woord OR ertussen.
Bijvoorbeeld: bioscoop OR filmhuis OR filmtheater.Handige zoektips
- Met een $-teken voor een zoekterm, zoekt u naar woorden die op elkaar lijken. Bijvoorbeeld: $mulder. Dat levert naast mulder ook muller, mulders of ulder op.
- Een ? vervangt een letter.
- Een * vervangt een aantal letters.
- Begin een zoekterm nooit met een ? of *, zo'n zoekopdracht kost veel tijd.
- Het maakt niet uit of u hoofdletters of kleine letters gebruikt.
- Met sommige woorden is het moeilijk zoeken. Zo levert 'Het' geen resultaat op.
- Met dubbele aanhalingstekens voor en aan het eind van uw zoekterm zoekt u precies. Bijvoorbeeld: "Het bezoek aan Rotterdam".
Het resultaat verder verfijnen
Uw zoekresultaat kunt u verder verfijnen op door de filteropties te gebruiken. U filtert hier op materiaalsoort, op beschrijvingen met of zonder bestand of op afbeeldingen die downloadbaar zijn.
Het resultaat sorteren
U kunt de zoekresultaten sorteren op datering, nummer of op laatste wijziging.
De weergave van uw resultaten
Met de weergave-icoontjes op de groene balk kunt u de wijze van presentatie van uw resultaten veranderen. Hier kunt u bijvoorbeeld kiezen voor beeld en beschrijvingen in plaats van alleen plaatjes.
-
Dit betekent dat de afbeelding wel in het archief zit, maar nog niet op de website staat.
Wilt u de afbeelding toch graag bekijken? Neemt u dan contact op. -
Van veel materiaal in onze beeldcollectie kunt u een digitale reproductie kopen. Ga daarvoor naar de pagina Bestellen.
-
Bestellingen worden binnen 10 werkdagen afgehandeld; spoedaanvragen binnen 5 werkdagen.
-
De standaard aanleverspecificaties van het Stadsarchief:
- Stilstaand beeld - JPG, 300 DPI, 25 cm aan de langste zijde, 8-bit
- Bewegend beeld - Mp4 broadcastkwaliteit, 720 pixels breed / h.264 codec / vbr 5-10
- Audio - Mp3, 320kbps
Heeft u bestanden van betere kwaliteit nodig, geeft u dit dan aan op het bestelformulier. Voor deze bestellingen gelden ook andere tarieven.
-
Op veel materiaal in de collectie van het Stadsarchief Rotterdam zit auteursrecht. Deze rechten zijn dan van de maker van het werk, bijvoorbeeld de fotograaf of kunstenaar. De auteursrechten gelden tot en met 70 jaar na de dood van de maker; daarbij gaat het recht over op de erfgenamen. De maker en erfgenamen kunnen het auteursrecht ook overdragen aan een andere partij.
Auteursrechtenvrij is het materiaal:
- waarvan de maker 70 jaar of langer geleden is overleden;
- 70 jaar na de eerste openbaarmaking als de maker onbekend is;
- 70 jaar na openbaarmaking als de auteursrechthouder een organisatie is;
- als de rechten zijn overgedragen aan Stadsarchief Rotterdam.
-
Wanneer u beeldmateriaal wilt gebruiken om te publiceren, hebt u vooraf toestemming nodig van de auteursrechthouders. Soms moet u betalen voor het gebruik.
Het stadsarchief kan u vertellen wie het auteursrecht heeft en hoe u die persoon kunt bereiken. Pas als u schriftelijke toestemming van de rechthebbende kunt tonen, kan het archief u de reproductie leveren.
Meer over auteursrechten en het openbaar maken van materiaal uit het stadsarchief leest u op de pagina 'publiceren en auteursrecht'.
-
Afbeeldingen zonder auteursrechten kunt u downloaden. Als u op de afbeelding klikt, komt deze groot op uw scherm. Links naast de afbeelding staat de knop 'Download'.
-
Neem contact met ons op, wij helpen u graag verder.