Tuschinski

Veel mensen kennen het Koninklijk Theater Tuschinski in Amsterdam, een prachtig gedecoreerde bioscoop uit 1921. Minder bekend is dat hij in Rotterdam zijn carrière als bioscoopuitbater begon en verschillende filialen en dancings had.

De Coolvest

De ingang van Thalia was op de plek waar nu de rechter toegangspoort van het stadhuis is.​ Beeld: Karel Kindermans, 2021.
De ingang van Thalia was op de plek waar nu de rechter toegangspoort van het stadhuis is.​ Beeld: Karel Kindermans, 2021.

Abraham Tuschinski opent op 1 augustus 1911 zijn eerste bioscoop in een verbouwd kerkje aan de rand van het armoedige Zandstraatkwartier. Hij noemt het theater naar de muze van de komedie: Thalia.

Lees meer

Thalia Hoogstraat

Hoogstraat bij de Wijde Kerksteeg, vanuit het westen, tussen Spui en Vlasmarkt. Op de voorgevel van bioscoop Thalia reclame voor een film van Shirley Temple, 1939.
Hoogstraat bij de Wijde Kerksteeg, vanuit het westen, tussen Spui en Vlasmarkt. Op de voorgevel van bioscoop Thalia reclame voor een film van Shirley Temple, 1939.

Met zijn tweede Thalia op de Hoogstraat werd hij een vooraanstaande speler in de branche.

Lees meer

Olympia

Tekening Karel Kindermans 2001: Irma Vep
Tekening Karel Kindermans 2001: Irma Vep

Tot de opening van Theater Tuschinski in oktober 1921 was het Rotterdamse Olympia Tuschinski’s grootste bioscoop.

Lees meer

Amerikaansch

Midden jaren ’20: Tuschinski brengt Amerikaans film- én dansplezier, cinefiel Menno ter Braak vindt het maar niks. Beeld: Karel Kindermans, 2021.
Midden jaren ’20: Tuschinski brengt Amerikaans film- én dansplezier, cinefiel Menno ter Braak vindt het maar niks. Beeld: Karel Kindermans, 2021.

Tuschinski was als bioscoopondernemer nauw verbonden met de Verenigde Staten en de laatste culturele ontwikkelingen daar.

Lees meer

Wandelroute

  • Via de knop 'Wandelroute' opent u een kaart, waarmee u langs vier locaties uit het (film)imperium van Abraham Tuschinski kunt lopen.
  • Via de knop 'Audio wandeltour' opent u ingesproken verhalen die bij de tour horen.
Wandelroute Audio wandeltour

Met dank aan

Het verhaal Tuschinski en de tekeningen zijn tot stand gekomen met financiële steun van het Makersloket Rotterdam.

Tekst: André van der Velden, mediahistoricus, Universiteit Utrecht (www.uu.nl/AWTVelden)
Tekeningen: Karel Kindermans, vertellend tekenaar (www.kindermans.nl)
Tekstadvies: Sanneke van Hassel (www.sannekevanhassel.nl)

Voor het verhaal zijn de volgende bronnen gebruikt

Bibliotheek

  • Het grootste van het grootste : leven en werk van Abraham Tuschinski (1886-1942) / Nelleke Manneke, Arie van der Schoor. - Capelle aan den IJssel: H.A. Voet, 1997. Signatuur: S 12 C 35
  • Abraham Tuschinski / Henk van Gelder. – Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar, 1996. Signatuur: XVIII D 66
  • Interbellum Rotterdam : kunst en cultuur 1918-1940 / red.: Marlite Halbertsma, Patricia van Ulzen ; met essays van Marlite Halbertsma, Roman Koot, Peter Rietbergen...[et al.]. – Rotterdam: Nederlands Architectuurinstituut (NAi), 2001. Signatuur: III D 76 / S 11 B 44
  • Vijftien jaar van het leven van Abraham Tuschinski (1886-1942). Tekst en context van een zogenaamde autobiografie / André van der Velden. In: Tijdschrift voor sociale en economische geschiedenis. - Jrg. 1, nr. 3 (2004); p. 82-102. Signatuur: V 998
  • Over stalles en parket. Rotterdam en het witte doek / Henk Berg – Rotterdam: Ad. Donker, 1996. Signatuur: VII E 39
  • Tuschinski Nieuws, 1927-1928. Signatuur: P 12
  • Toen zij uit Rotterdam vertrokken: emigratie via Rotterdam door de eeuwen heen / Cees Zevenbergen. - Zwolle: Waanders, 1990. Signatuur: III D 68
  • Gezien na 107 jaar: Tuschinski’s eerste Thalia / André van der Velden. In: Tijdschrift voor mediageschiedenis, Jrg. 21, nr. 1 (2018); p. 119 – 123.
  • Rotterdam en de film / Mr. C.J. Graadt van Roggen In: red. H.A. Meerum Terwogt en H. Vlug, Het boek van Rotterdam. Wat niet in Baedeker staat - Amsterdam, Sijthoff, 1931.

Archieven

  • 294-01 Archieven van de Commissie Plaatselijke Werken en de Dienst van Gemeentewerken te Rotterdam
  • 63 Archief van de Gemeentepolitie Rotterdam

Online Bronnen