Stadsarchief Rotterdam

Het waterschap IJsselmonde werd op 1 februari 1954 ingesteld als dijkbeherend lichaam onder de naam Waterschap De Dijkring IJsselmonde. De instelling was een direct gevolg van de watersnoodramp die een jaar eerder in het zuidwesten van Nederland tot een ware catastrofe had geleid. Het waterschap kreeg als belangrijkste taak het verbeteren en in stand houden van de hoofd- en binnenwaterkeringen ter bescherming van het eiland tegen water van buitenaf. Hiermee kwam een einde van een versnipperd dijkbeheer door negentien polders.

De naam van het waterschap werd ontleend aan het beheersgebied, het gelijknamige eiland, omsloten door de Nieuwe Maas, de Noord en de Oude Maas. De aanduiding van het eiland met de naam IJsselmonde dateert pas uit de 19e eeuw en is ontleend aan het gelijknamige dorp, het huidige Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde. Lange tijd was het eiland zelfs geen eenheid en werd het doorsneden door de Waal waarvan nog een doodlopend riviertje resteert.

Totstandkoming van het nieuwe waterschap IJsselmonde

De uitbreiding van het waterschap met het waterkwaliteitsbeheer was een gevolg van de Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren die op 1 december 1970 van kracht was geworden. Artikel 5 droeg de provincies op om provinciale regelingen op te stellen. Bij besluit van 17 maart 1973 stelden Provinciale Staten van Zuid-Holland de Verordening Waterkwaliteit Zuid-Holland vast. Koninklijke goedkeuring volgde op 18 juni 1974. Deze verordening droeg het waterkwaliteitsbeheer op aan de waterschappen met ingang van 1 januari 1975. Hiermee verdween niet alleen de actieve waterzuivering als gemeentelijke taak, maar zouden ook alle bestaande (inter)gemeentelijke zuiveringstechnische werken aan de waterschappen in eigendom moeten worden overgedragen. Zoals nog zal blijken, waren de gemeenten hier niet zomaar toe bereid. Het waterschap kreeg ook de bevoegdheid tot het heffen van een verontreinigingsheffing.

De uitbreiding met het waterkwaliteitsbeheer vroeg om een reorganisatie van het hele waterbestel op het eiland. Bij het besluit van Provinciale Staten van 15 maart 1973 werden de afzonderlijke polders en kleine waterschappen opgeheven en bij het Waterschap IJsselmonde gevoegd. Het waterschap ontgroeide hiermee de status van dijkbeherend lichaam. Opgeheven werden de polders Oost-IJsselmonde, Oud- en Nieuw-Reyerwaard, Voor-Donkersloot en Woude, Het Zand, Zwijndrechtse Waard, De Hooge Nesse, Buitenland, de Zuidpolder, Binnenland en Ziedewij, Nieuw-Pendrecht, Het Binnen- en Buitenland van Rhoon, De Zegen-, Molen- en Portlandpolders, Albrandswaard, De Kijvelanden, Het Land van Poortugaal en de Crezéepolder en de waterschappen De Koedood, De Oude Maas en het waterschap van de gemeenschappelijke uitwatering met bemaling van de polders Het Land van Poortugaal en de polder "De Polders Pernis c.a." * Het besluit werd goedgekeurd bij KB van 27 juni 1973 en trad op 1 januari 1974 in werking. De nieuwe situatie bleek meer te zijn dan een herziening van het waterbestel. Bij zijn afscheid in 1978 stelde Dijkgraaf D. Müller dat de polderliquidatie verkeerd had uitgepakt. Hij noemde de reorganisatie "een tragische vergissing" die onder meer de agrarische onderbouw van het waterbestel had weggenomen. * Het tijdperk van de agrarische invloed op het waterbeheer was voorbij.