Stadsarchief Rotterdam

Het waterschap IJsselmonde werd op 1 februari 1954 ingesteld als dijkbeherend lichaam onder de naam Waterschap De Dijkring IJsselmonde. De instelling was een direct gevolg van de watersnoodramp die een jaar eerder in het zuidwesten van Nederland tot een ware catastrofe had geleid. Het waterschap kreeg als belangrijkste taak het verbeteren en in stand houden van de hoofd- en binnenwaterkeringen ter bescherming van het eiland tegen water van buitenaf. Hiermee kwam een einde van een versnipperd dijkbeheer door negentien polders.

De naam van het waterschap werd ontleend aan het beheersgebied, het gelijknamige eiland, omsloten door de Nieuwe Maas, de Noord en de Oude Maas. De aanduiding van het eiland met de naam IJsselmonde dateert pas uit de 19e eeuw en is ontleend aan het gelijknamige dorp, het huidige Rotterdamse stadsdeel IJsselmonde. Lange tijd was het eiland zelfs geen eenheid en werd het doorsneden door de Waal waarvan nog een doodlopend riviertje resteert.

Totstandkoming van het nieuwe waterschap IJsselmonde

Bestuur

Taken

Keur

Ambtelijke organisatie

Deltawerken

Waterkwaliteit

Bij waterkwaliteit wordt onderscheid gemaakt tussen passieve en actieve waterkwaliteitszorg. Tot de passieve zorg behoorde de bevoegdheid tot verlenen van vergunningen voor lozing van afvalstoffen op het oppervlaktewater alsmede het (doen) meten van de kwaliteit van dit water. Tot de actieve zorg behoorde ondermeer het in bedrijf nemen en onderhouden van zuiveringstechnische werken. De overdracht van het waterkwaliteitsbeheer aan het waterschap IJsselmonde noopte tot een herziening van het waterschapsreglement. Op 29 januari 1976 werd dat goedgekeurd en trad per 1 januari 1977 in werking.
De situatie vereiste ook de toerusting van de Technische Dienst met extra personeel en met de nieuwe groep Waterkwaliteit met als taken:
- uitvoering Wet Verontreiniging Oppervlaktewater (WVO),
- uitvoering Verordening Waterkwaliteit (VWZ),
- opstelling en uitvoering Bestrijdingsplan,
- bemonstering oppervlaktewateren,
- beheer rioolwaterzuiveringsinrichtingen (RWZI's).
Deze groep werd in 1980 weer opgeheven na de taakoverdracht van de waterkwaliteit aan het Zuiveringschap Hollandse Eilanden en Waarden te Dordrecht. De Verordening Waterkwaliteit Zuid-Holland had per 1 januari 1975 de overdracht in eigendom bepaald van alle bestaande (inter)gemeentelijke zuiveringstechnische werken aan de waterschappen in Zuid-Holland. Op IJsselmonde kwam dit niet op gang. De gemeenten bleken niet bereid om hun taken en voorzieningen zondermeer over te dragen. Pas per 1 januari 1979 vond de overdracht plaats van de eerste zuiveringstechnische werken door de gemeenten Heerjansdam en Zwijndrecht. De overige gemeenten volgden een jaar later.

Een bijzondere situatie vormde de overname, op verzoek van Rijkswaterstaat, in 1980 van de zuivering van het afvalwater van Puttershoek, Maasdam en 's-Gravendeel van het waterschap De Grote Waard, omdat daar geen geschikte locatie was gevonden voor een nieuwe rioolwaterzuiveringsinstallatie. Deze gemeenten dienden daarom te worden aangesloten op de installatie te Zwijndrecht.
Voor de gehele regio Rotterdam werd in samenwerking met de Hoogheemraadschappen Delfland en Schieland aan een plan gewerkt voor drie rioolwaterzuiveringsinstallaties (in de archiefstukken vaak afgekort als rzwi's). In 1977 ging de Verenigde Vergadering van IJsselmonde akkoord met de rzwi-locatie Vaanplein, maar kort daarna lanceerde de gemeente Rotterdam zonder eerder overleg een eigen plan voor de locatie Dokhaven. In 1978 droegen de Hoogheemraadschappen Delfland en Schieland en het waterschap IJsselmonde hun plan ter verkrijging van subsidie voor aan de provincie, maar Gedeputeerde Staten weigerde deze wegens het op handen zijnde compromisplan van Provinciale Staten voor de oprichting van twee ondergrondse installaties op de linker Maasoever, op de locaties Dokhaven en Maashaven. Dit compromisvoorstel werd door de waterschappen in studie genomen. Intussen was duidelijk dat het decentrale waterkwaliteitsbeheer zijn langste tijd had gehad. De consequenties van de toewijzing, namelijk de uitrusting van de waterschappen met goedgeoutilleerde technologische diensten en de verhoging van de heffingen in relatief kleine beheersgebieden, werden al in 1976 bestempeld als ongewenst.

Gedeputeerde Staten lanceerden in 1978 een plan voor de oprichting van een 'all-in waterschap' ten zuiden van Nieuwe Maas en Nieuwe Waterweg. Dit zou ten minste het volledige kwantiteitsbeheer en dijkbeheer krijgen. De negen inliggende waterschappen zouden relatief zelfstandige polderonderdelen worden, belast met de microwaterhuishouding en voorzien van een eigen budget. Voor het waterkwaliteitsbeheer was een zuiveringschap gepland waarvan de oprichting al op 6 maart 1978 werd beklonken. De uitbouw tot een totaal all-in waterschap zou gefaseerd kunnen plaatsvinden. De waterschappen protesteerden heftig en dienden bezwaarschriften in, maar toch kwam er een werkgroep reglementering zuiveringschap Zuid-Holland-Zuid. De inwerkingtreding van het Zuiveringschap voor de Zuid-Hollandse Eilanden en Waarden en de overdracht van de waterkwaliteit waren per 1 januari 1980 een feit. Nadat het kwaliteitsbeheer in 1980 weer uit het takenpakket van het waterschap was verdwenen, daalde het aantal hoofdingelanden naar tweeëntwintig. Met ingang van hetzelfde jaar voerde het waterschap bestuursportefeuilles in. De Dijkgraaf kreeg de gecombineerde portefeuille toegewezen van Wegen, dijken en deltawerken, Bestuurlijke aangelegenheden en Algehele coördinatie. De heemraden verdeelden de portefeuilles van Waterbeheersing, Vergunningen, verpachtingen en verhuringen, Financiën, Actieve waterkwaliteit en Passieve waterkwaliteit. Op 1 juli 1983 werd afscheid genomen de functie van de heemraad-waterkwaliteit en verdween ook de afzonderlijke portefeuille.

Geraadpleegde literatuur

last modification 22-05-2022

1.107 described record copies