Nieuwe archieftoegangen online

658-02 Archief van Phs. van Ommeren P.Jzn.  
Datering: 1940-1963
Philippus van Ommeren (1900-1994) kwam op 19-jarige leeftijd bij het scheepvaartbedrijf van zijn oom, Van Ommeren NV. Hij bekleedde er op jonge leeftijd verschillende directeursfuncties. Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog kwam hij in Londen terecht waar hij lid werd van de Nederlandse Scheepvaart- en Handelscommissie (NSTC). Het archief van de heer Van Ommeren bevat stukken betreffende zijn werkzaamheden als lid van de NSTC te Londen waar hij voornamelijk belast was met assurantie aangelegenheden en ongevallen verzekeringen ten tijde van de WOII; alsmede zijn werkzaamheden voor het Havenziekenhuis, het Rotterdams Radio Therapeutisch Instituut, de Daniël den Hoed Stichting en andere stichtingen (vanaf 1950).

500 Archief van Abraham van Stolk Czn. - Korps Koninklijke Scherpschutters
Datering: 1867-1889 (1895)
Abraham van Stolk was naast houthandelaar en verzamelaar van prenten ook majoor-commandant van het Korps Koninklijke Scherpschutters (1869-1889). Dit archief betreft correspondentie met scherpschuttersverenigingen, ministerie van Oorlog en portretten en andere foto's van scherpschutters en wedstrijden. Daarnaast ook stukken van postduivenverenigingen, zangverenigingen en de Transvaalsche Commissie.

 

426 Archief van A.R. Luijendijk - Van der Leeuw (documentatie oude wijken, Crooswijk)
Datering: 1970-1992
Mevrouw Luijendijk was in 1969 één van de oprichtsters van het Wijkorgaan Crooswijk. Dankzij haar inspanningen kwam in datzelfde jaar ook de ‘Werkgroep Migranten Crooswijk’ van de grond en enige jaren later de Rotterdamse ‘Interkerkelijke Werkgroep Buitenlanders’ en het ‘Samenwerkingsverband Oude Wijken’. Ook ijverde zij voor een eigen dienstencentrum voor ouderen in Crooswijk. Het archief bevat een grote hoeveelheid documentatiemateriaal over de wijken Crooswijk, Oude Westen, Oude Noorden en andere oude stadswijken, achtergrondinformatie over en voorlichtingsmateriaal voor nieuwkomers, notulen van de verschillende samenwerkingsverbanden, informatie over bewonersorganisaties, welzijnswerk, leefbaarheid, club- en buurthuiswerk en bijvoorbeeld over de plannen rond de aanleg van het Rotte-tracé.

469  Archief van de Stichting Aelwijn Florisz te Rotterdam
Datering: (1883) 1904-2004
Stichting Aelwijn Florisz is in 1991 opgericht na een fusie van de Stichting voor Wijkverpleging te Rotterdam, de Stichting Hulpfonds voor de Nederlandse Vereniging tot bestrijding van Lupus en andere de volksgezondheid bedreigende ziekten, de Stichting Verculin (voorheen: 'Commissie Spijsuitdeling', 'School voor Haveloze kinderen' en 'Tehuis logement voor Vrouwen' te Rotterdam). Het archief bevat hoofdzakelijk stukken van deze in de Stichting Aelwijn Florisz opgegane instellingen. Het betreft vooral notulen van besturen en algemene vergaderingen (Lupus vanaf 1905, Tehuis vanaf 1943), jaarverslagen, financiële stukken, correspondentie en stukken betreffende het verlenen van subsidies.

1637  Archief van de Stichting Noodfaculteit Letteren Rotterdam     
Datering: (1999) 2003-2007
In 2003 richt Feico Houweling de Stichting Noodfaculteit Letteren Rotterdam op. De stichting wordt gevormd door Rotterdamse schrijvers, dichters, uitgevers en boekhandelaren en houdt zich bezig met de oprichting van een volwaardige Faculteit Letteren aan de Erasmus Universiteit. Dankzij het Rotterdamse Fonds tot Nut van het Algemeen wordt er van 2010 tot 2019 een hoogleraar Literatuur en Samenleving aangesteld. Het archief bestaat uit notulen, correspondentie, achtergrondmateriaal en foto’s, zowel op papier als digitaal.

5210  Stichting Rotonde Berkel en Rodenrijs
Datering: 1975-2016
Archief van de Berkelse Hervormde jeugdsociëteit Rotonde.

1724  Archief van de vereniging Werkgemeenschap Duende
Datering: 1984-2013
In 1984 nemen een aantal studenten van de Academie van Beeldende Kunsten Rotterdam hun intrek in een voormalig schoolgebouw in de Hofstedestraat 28 in het Nieuwe Westen. Hieruit ontstond vervolgens de Coöperatieve Werkgemeenschap Duende. Later verhuist het atelier naar de Tamboerstraat. In het archief zijn de activiteiten van de kunstenaars en correspondentie van de vereniging te vinden.
 

846 Archief van de toneelvereniging Mutua Amicitia 
Datering: 1920-1986
Het archief bevat stukken over de geschiedenis van de Rotterdamse toneelvereniging zoals statuten, het clubblad 'De Mutuaan' (1951-1985), reclameaffiches, uitnodigingen en programma's van uitvoeringen (1961-1986),  programmaboekjes ter gelegenheid van het 50-, 60-, 75-, 80- en 90 jarig bestaan van de vereniging en jury-rapporten voor toneelwedstrijden (1936-1957). Het grootste deel van het archief van voor 1940 is niet bewaard gebleven.

489  Archief van de Stichting Medische Zwangerschapsonderbreking (Stimezo) 
Datering: 1968-2003
Stimezo werd ruim voor de legalisering van abortus in Nederland in 1969 in Rotterdam opgericht om gevaarlijke en illegale abortuspraktijken tegen te gaan. De stichting en de in het land opgerichte klinieken werden tot aan de Wet Afbreking Zwangerschap (1984) door de wetgever gedoogd. Het archief bevat documenten van de Rotterdamse tak van Stimezo. Het bevat diverse onderzoeken, informatie over de Rotterdamse Stimezo-vestiging, de W.F. Stormkliniek (1971-2004), jaarverslagen, voorlichtingsmateriaal, informatie over de anti-abortusbeweging, wetenschappelijke artikelen en rapportages aan de Inspecteur Volksgezondheid.

Overheidsarchieven

5029  Archief van de Stadsregio Rotterdam 
Datering: (1989) 1994-2007 (2010)
De Stadsregio Rotterdam werd in 1994 opgericht als samenwerkingsverband van achttien gemeenten in de regio Rotterdam. Op basis van een gemeenschappelijke regeling beschikte de Stadsregio over taken en bevoegdheden op de volgende gebieden: verkeer en vervoer, ruimtelijke ordening en grondbeleid, volkshuisvesting, economische ontwikkeling, onderwijs en arbeidsmarkt, milieu, natuur, recreatie en toerisme. Op 1 januari 2015 is de stadsregio opgegaan in de metropoolregio Rotterdam-Den Haag. Het archief bevat ook informatie over de rechtsvoorgangers van de Stadsregio: de Vervoerregio Oude en Nieuwe Maas, de Vervoerregio Rijnmond en het Overlegorgaan Rijnmondgemeenten.

1678  Archief van het Grondbedrijf Rotterdam 
Datering: (1933) 1973-1990 (1994)
Grondexploitatie was de hoofdtak van het Grondbedrijf Rotterdam dat in de jaren negentig opging in het Ontwikkelingsbedrijf Rotterdam. In het archief zijn de aankopen van panden en gronden door de gemeente te vinden evenals beleid en uitvoering m.b.t. gronduitgiftes, onteigeningen, bouwplannen voor woningbouw, erfgoedzaken etc.

490-01 Archief van de Dienst Volkshuisvesting 
Datering: 1940-1981
Het archief bevat naast informatie over de dienst zelf  dossiers over de voorbereiding en uitvoering van noodwoningen en een groot aantal woningbouwprojecten van na 1945, geordend per wijk.

1362  Archief van het Waterschap IJsselmonde 
Datering: (1895) 1974-1986 
De inventaris van het Waterschap IJsselmonde geeft een overzicht van het functioneren van het waterschap in de jaren zeventig en tachtig. Deze periode wordt gekenmerkt door bestuurlijke veranderingen en reorganisaties rondom het waterkwaliteitsbeheer en toezicht , beheer en onderhoud van waterstaatswerken. Het archief over de voorafgaande periode 1954-1973 is beschreven in een archiefinventaris van het Waterschap De Dijkring IJsselmonde (inventarisnummer 1354).

Een selectie van recente aanwinsten voor de Bibliotheekcollectie


Hansje de Reuver : Rotterdam jaren 80/90 / Fotografie Hansje de Reuver ; voorw. en eindred. Jan Oudenaarden. - Studio Kers, 2022
Fotoboek met zwartwit beelden van de Rotterdamse culturele scene in de jaren '80 en '90. Hansje de Reuver, Rotterdamse fotograaf en kunstenares portretteerde tal van bekenden uit het literaire en artistieke leven in de stad.
Signatuur XXXV F 92

Rotterdam Stripstad : 100 jaar strips in de stad / Sander Grip. – Cross Comics, 2021
Geschiedenis van het beeldverhaal in Nederland en de manieren waarop de stad Rotterdam in de strip figureert. Daarnaast wordt aandacht besteed aan Rotterdamse stripmakers als Henk Backer, Marten Toonder, Hanco Kolk, Jan Kruis en anderen. De publicatie beschrijft de aantrekkingskracht van de naoorlogse moderne architectuur van Rotterdam als decor voor stripverhalen en het bevat interviews met hedendaagse Rotterdamse stripmakers. Vier jonge stripmakers tonen hun toekomstbeeld op de stad in speciaal voor deze uitgave getekende verhalen.
Signatuur: XXIX E 59

Door de mazen van het net : crisis en verborgen veerkracht in Rotterdam ten tijd van het Napoleontisch continentaal systeem 1806-1813 / Johan Joor. - Boom Publishers, 2022
Onderzoek naar de periode 1811-1813 in Rotterdam op basis van onder andere het archief van de Franse commissaris-generaal van politie De Marivault in Rotterdam. De briefrapporten uit dit archief schetsen een beeld van het dagelijks leven in Rotterdam in deze tijd waarin er veel veranderde op bestuurlijk, juridisch en fiscaal gebied en er bovendien een oorlog woedde in Europa.
Signatuur XXXVII D 10

Fotografie Gemeentewerken Rotterdam : 1945-1965 / Joop de Jong, tekst Frits Gierberg. – Uitgeverij Diafragma, 2022
Dagelijks documenteerden de fotografen van dienst gemeentewerken na 1945 de wederopbouw van het centrum, de groei van de nieuwe wijken in de polders, de aanleg van de nieuwe luchthaven en industrieterreinen. Maar ook de naoorlogse problemen, armoede, verkrotting, noodwoningen en bedrijfsoverlast van bijvoorbeeld een schroothandelaar werden vastgelegd. Deze uitgave toont een verrassende selectie uit de collectie van de Fototechnische Dienst van Gemeentewerken. 
Signatuur: XXXVII C 30

Symposium Erasmusbeeld 400 jaar : 400 jaar Stadscollectie Rotterdam / Hoofdredactie Esther Didden, Sannetje van Haarst. - CBK Rotterdam, 2022
Deze publicatie is een uitgave ter ere van het 400- jarig bestaan van het Erasmusbeeld, dat gemaakt  is door Hendrick de Keyser in opdracht van het Rotterdamse stadsbestuur en geplaatst in 1622. Dit beeld was het eerste publieke standbeeld in de Noordelijke Nederlanden. De bijzondere geschiedenis van het beeld, Erasmus zelf én de kunstcollectie van Rotterdam kwamen tijdens dit symposium dat plaatsvond op 29 april 2022 in de Laurenskerk aan de orde. 
Signatuur XXXV F 90 

Nederland uit de lucht geschoten - de vroegste luchtfoto's 1916-1939 / Judith Moortgat. – Boom Publishers, 2020
Luchtfoto's gemaakt door de fotografen van de luchtvaartafdeling, de voorloper van de koninklijke luchtmacht. Deze fotografen legde in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw heel Nederland vast. Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) in Den Haag beheert de bewaard gebleven glasnegatieven en afdrukken die zijn gemaakt door de Fototechnische Dienst. De meest sprekende exemplaren zijn geselecteerd voor dit boek, en zijn alfabetisch per provincie geordend.
Signatuur: 20 E 17

Het telefooncellenboek van Rotterdam / Gyz La Rivière. – Trichis publishing, 2022
De maker van het boek toont in woord en beeld ruim 85 jaar Rotterdamse stadsgeschiedenis aan de hand en door de ogen van de telefooncel. De foto's komen uit verschillende collecties, dit levert een rijkdom aan beelden op die tegelijkertijd een reis door de tijd vormen. 
Signatuur: XXXVI G 26

Zeehavenpolitie : 125 jaar Zeehavenpolitie Rotterdam / Chantal Linsen. – Veenman+, 2021
Jubileumboek met interviews met medewerkers van de verschillende afdelingen van de Rotterdamse Zeehavenpolitie.
Signatuur: XXIX E 60.

Sonic Architecure : architectuur en muziek / Paul Groenendijk, - OMI 2021
Boek over de relatie tussen architectuur en muziek zoals die zich uit op platenhoezen. Op veel elpeehoezen is de stad Rotterdam te zien. Vaak zijn het de bekende afbeeldingen zoals de Euromast, de havens of de Laurenskerk, maar ook minder bekende plekken van Rotterdam zijn erop terug te vinden. . Grafische ontwerpers van platenhoezen gebruiken vaak architectonische beelden om de sfeer van de muziek weer te geven.
Signatuur: XXXVII C 27

Nederland op zijn mooist - de achttiende-eeuwse Republiek in kaart en beeld / Everhard Korthals Altes. – Uitgeverij Thoth 2022
Overzicht van het gehele beeld en kaartmateriaal van de achttiende-eeuwse uitgever van boeken, tijdschriften en vooral topografische werken Isaak Tirions. De eerste publicatie van Tirion is de 23-delige 'Tegenwoordige Staat der Verenigde Nederlanden' een historisch topografische beschrijving van de republiek in de achttiende eeuw.
Signatuur: 2 F 37

Pink Floyd in de kuip ’88 / Charles Beterams.- The bee Smart Book Co. 2021
In Pink Floyd in de kuip ‘88 komen alle facetten van de voorbereidingen – die bijna een jaar in beslag nemen – voorbij, met veel niet eerder gepubliceerd archief- en fotomateriaal. Het boek geeft een kijkje achter de schermen bij de totstandkoming van de concerten in Feyenoord Stadion.
Signatuur XXXVI B 67

Verzamelt, verwoest, maar niet vergeten : het leven van het echtpaar Van Wijngaarden-Boot / Robert Ligthelm. – Stichting Verzameling Van Wijngaarden-Boot, 2022.
Naar aanleiding van het 90-jarig bestaan van de Stichting Verzameling Van Wijngarden-Boot verschenen biografie van dit echtpaar, dat na hun overlijden hun woonhuis aan het Haringvliet naliet om als huismuseum te openen. Het pand en een groot deel van de kunstverzameling werd enige jaren later door de brand van het bombardement van mei 1940 volledig verwoest. Tijdens hun leven was het echtpaar een belangrijke spil in het Rotterdamse culturele leven mede door hun financiële ondersteuning. In 1985 werd de Stichting Verzameling Van Wijngaarden-Boot nieuw leven ingeblazen om net als voorheen het culturele leven in Rotterdam te ondersteunen.
Signatuur: XXXVII D 5

Reilen en zeilen van de Admiraliteit van Rotterdam in de jaren 1630-1640 / Jaap de Bruijn. – Uitgeverij verloren 2022
Inkijkje in het dagelijks leven en werkzaamheden van de Admiraliteit van de Maze tijdens de slotfase van de Tachtigjarige Oorlog. Deze admiraliteit hield zich bezig met het innen van belastingen en had de zorg voor de oorlogsvloot. Op basis transcripties van notulen en resoluties van de Rotterdamse admiraliteit schetst de auteur een beeld van de dagelijkse beslommeringen en problemen van De Maze.
Signatuur: XXXVII C 28

Voortschrijdend inzicht – een biografie van de collectievorming / Mienke Simon Thomas. - Museum Boijmans van Beuningen 2022.
Een biografie van de collectievormgeving van het Museum Boijmans Van Beuningen. Centrale vraag in het boek is waarom de voorwerpen werden verzameld en geeft tevens een antwoord op de vraag hoe het verzamelbeleid in de loop van 175 jaar veranderde.
Signatuur: XXXVII D 4

Rotterdam Wederopbouwstad : de 100 beste gebouwen / Paul Groenendijk.- NAI010 Uitgevers.
Gids, met 100 projecten uit de wederopbouw. Van elk project is een historische foto geplaatst zodat men kan vergelijken met het heden. Naast een beschrijving van het project is een anekdote of toelichting geplaatst met betrekking op het beschreven project.
Signatuur: XXXVI G 33

Nederlands slavernijverleden / Henk den Heijer. – Walburg pers 2021.
Samenvatting van de stand van zaken naar hedendaags onderzoek naar het slavernijverleden. In het onderzoek wordt onderscheid gemaakt tussen wat men op basis van de beschikbare bronnen weet, en beweringen die in het huidige debat worden gedaan.
Signatuur: XXXVI B 69

De ideale schoonzoon. Spraakmakende strafzaken onder een vergrootglas / Paul Verspeek. – Uitgeverij Douane.
Beschrijving van strafzaken bij de Rotterdamse rechtbank die tot de verbeelding spreken. Rijnmond verslaggever Verspeek behandeld tien spraakmakende rechtszaken uit de regio met een achterliggend verhaal. Rode draad in het boek is de vraag of iedereen in staat is tot het plegen van een misdaad.
Signatuur: XXXVII C 7

De ruimte van Riek : bouwend aan Nederland / Margreet Fogteloo. – Boom Publishers 2021
Stedenbouwkundige Riek Bakker vertelt in De ruimte van Riek hoe en waarom ons land geworden is zoals het is en laat zien dat de inrichting van  het huidige en toekomstige Nederland een continu proces is van gebiedsontwikkeling. Zelf heeft zij met daadkracht, creativiteit haar stempel gedrukt op de ruimtelijke inrichting van Nederland, met als meest toonaangevende projecten de Kop van Zuid in Rotterdam en Vinex-wijk Leidsche Rijn bij Utrecht. 
Signatuur: 20 E 7

Rotterdam de stad en de haven vanuit de lucht / J. Luikenaar. – Sky Pictures Fotografie 2021
De luchtfoto's zijn gemaakt door fotograaf Izak van Maldegem. Met zijn Cessna vloog hij vloog vanaf de bron van de Rotte naar het centrum en vanaf de Maas via de Nieuwe Waterweg naar de Tweede Maasvlakte.
Signatuur: XXXVI G 24

dstss Rotterdam : plannen, ontwerpen / Nico Guns. – Gbooks international 2022
Dit is het eerste deel van een serie boeken over het Holland-Amerika Lijnschip, ss Rotterdam V uit 1959. Dit boek behandeld de ontstaansgeschiedenis en ontwerp-historie van het schip. De publicatie bevat nooit eerder gepubliceerd archiefmateriaal.
Signatuur: XXXVI E 35

Wij Spartanen – winnen, verliezen en leven op het kasteel / Anton Slotboom. – Just Publishers 2022
De auteur, zelf dertig Spartasupporter, doet verslag van een onderzoek naar het fenomeen clubliefde. 
Signatuur: XXXVII C 39

Nieuwe Beeldcollecties Online

4204 Fototechnische Dienst Gemeentewerken Rotterdam (1946-1985)
De vaste fotografen van de Rotterdamse Dienst Gemeentewerken waren in de tweede helft van de twintigste eeuw dagelijks op pad om de staat en de vorderingen van openbare en stedenbouwkundige werken in de stad vast te leggen. Ook fotografeerde ze locaties die nog op de nominatie stonden om aangepakt te worden. De afbeeldingen waren bedoeld voor rapporten, plannen, beleidsstukken en als achtergrondinformatie voor de ambtenaren van Gemeentewerken en enkele andere gemeentelijke diensten.

De celluloidnegatieven van de Fototechnische Dienst en het bijbehorende kaartsysteem met contactafdrukken worden bij het Stadsarchief bewaard. Vorig jaar is begonnen met het beschrijven van selectie van deze negatieven uit de periode 1946-1985. Een kleine 8.000 foto's zijn inmiddels beschikbaar gekomen op de beeldbank. Zij bieden een interessante blik op de mooie en minder fraaie aspecten van de Rotterdamse wederopbouwperiode.
Zie ook de uitgave 'Fotografie Gemeentewerken Rotterdam 1945-1965', uitgeverij Diafragma. In de hal van het Stadsarchief aan de Hofdijk is tot 1 oktober een kleine expositie te zien over de wederopbouwfoto's van Gemeentewerken.
 

Drie afdrukken van kleurennegatieven uit 1975 van de voorbereidingen voor de bouw van de nieuwe Willemsbrug. Fototechnische Dienst Gemeentewerken. Collectie 4204, nummers 48487, 43279 en 43180.

4304 Glasnegatieven gemaakt door L.J. Peiffer
Een serie van 50 glasnegatieven afkomstig van de erven van de heer L.J. Peiffer (1883-1980). Lambertus Peiffer kwam uit een familie van meubelmakers en houtzagers uit Kralingen. Zelf bezat hij een zagerij (machinale houtbewerking) aan de Catharinastraat nummer 11. Andere familieleden hadden een stoelenfabriek op nummer 17 in dezelfde straat en een zagerij aan de Vredenoordstraat 19. De serie bevat veel beelden van deze zaken maar toont ook Rotterdamse stadsgezichten uit de jaren twintig.

4014 Kaarten- en technische tekeningencollectie (Rotondecollectie)
Een verzameling van ruim 8000 kaarten, plattegronden en technische tekeningen uit de periode eind 16e eeuw tot 1900 die grotendeels in opdracht van het Rotterdamse stadsbestuur gemaakt zijn. In deze documenten zijn de bezittingen, grondaankopen en -verkopen van de gemeente vastgelegd, evenals plannen m.b.t. allerlei publieke werken in de stad.

Het zwaartepunt van de verzameling stamt uit de periode van de realisatie van de tweede grote stadsuitbreiding tussen ca. 1850-1900. Deze kaarten en tekeningen zijn gerelateerd aan belangrijke ontwikkelingen in de geschiedenis van Rotterdam zoals ‘de sprong naar zuid’ die startte in 1869 met de annexatie van het eiland ‘Fijenoord’. Vele tekeningen en plattegronden bevatten al dan niet uitgevoerde plannen voor de ontwikkeling en ontsluiting van de nieuwe gebieden op Zuid.

  • Meer lezen over de Rotondetekeningencollectie.