In opdracht van de gemeente Rotterdam heeft het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) de afgelopen twee jaar onderzoek gedaan naar een beladen onderwerp: het koloniale en slavernijverleden van Rotterdam. Dat heeft drie boeken opgeleverd die op 31 oktober zijn gepresenteerd en overhandigd aan burgemeester Aboutaleb en oud-gemeenteraadslid Peggy Wijntuin.

Het onderzoek vloeit voort uit een motie die de gemeenteraad van Rotterdam op 14 november 2017 aannam. Initiatiefneemster was het toenmalig PvdA-raadslid Peggy Wijntuin. Een team van onderzoekers van het KITLV en andere, voornamelijk Rotterdamse onderzoekers zorgde vervolgens voor de uitvoering. De wetenschappelijke en maatschappelijke begeleiding van het onderzoek was in handen van een commissie onder voorzitterschap van burgemeester Ahmed Aboutaleb.

Kijk op de themapagina over het onderzoek waar onder andere een tijdlijn en de gebruikte bronnen op staan.

De boeken
De onderzoekers konden onder meer putten uit de vele bronnen die worden bewaard door het Stadsarchief Rotterdam. Deze zomer is het onderzoek afgerond. De resultaten worden gepubliceerd in de vorm van 2 bundels en een monografie:

  • Het koloniale verleden van Rotterdam, onder redactie van Gert Oostindie
  • Rotterdam, een postkoloniale stad in beweging, onder redactie van Francio Guadeloupe, Paul van de Laar en Liane van der Linden.
  • Rotterdam in slavernij, Alex van Stipriaan.

Het koloniale verleden van Rotterdam
Een boek gewijd aan het koloniale en slavernijverleden van Rotterdam bestond nog niet. Dat wil niet zeggen dat historici het thema 'Rotterdam en kolonialisme' bewust hebben genegeerd; zij hebben het echter nooit centraal gesteld. Nu gebeurt dat wel, aangevuld met reflecties over de betekenis van dit verleden in het multiculturele Rotterdam van vandaag. Van economie en politiek tot architectuur en museale collecties, van een 'ethische roeping' en voor- en naoorlogse migratieverhalen tot hedendaagse debatten in de stad. Alles komt aan bod in dit boek over het koloniale verleden van Rotterdam.

Cover Het koloniale verleden van Rotterdam

Rotterdam in slavernij
Eén op de acht Rotterdammers heeft tot slaaf gemaakte Afrikaanse voorouders in de familie. Rotterdam in slavernij vertelt het verhaal van die voorouders, en laat zien wie in Rotterdam betrokken waren bij de slavernij. Dat blijken veel meer mensen geweest te zijn dan alleen de rijke kooplieden en regenten. En ook toen al was slavernij niet voor alle Rotterdammers iets vanzelfsprekends. Kritische stemmen hebben altijd geklonken, uit Rotterdam en uiteraard uit de kolonies, van bijna onzichtbaar (cultureel) verzet tot grootschalige vormen van opstand.

Cover Totterdam in slavernij

Rotterdam, een postkoloniale stad in beweging
Rotterdam is een superdiverse stad. Hoe komt dat tot uiting in de hedendaagse stadscultuur en hoe wordt deze diversiteit beïnvloed door postkoloniale ervaringen? Een keur van Rotterdammers - onder wie een romanschrijver, een rapper, een stadsdichter, een straatkunstenaar, een (chef-)kok, een sociaal-cultureel werker en een fotograaf - geeft zijn of haar kijk op de tegenstellingen en uitdagingen in dit superdiverse Rotterdam.

Cover Rotterdam, een postkoloniale stad in beweging

Publieksprogramma

In vervolg op de presentatie van de boeken wordt een programma samengesteld waarmee de onderzoeksresultaten voor een breed publiek toegankelijk gemaakt worden.

Stadsarchief Rotterdam werkt op dit moment samen met de gemeente Rotterdam en verschillende Rotterdamse organisaties en instellingen aan de voorbereidingen. Na de presentatie op 31 oktober is meer bekend over dit publieksprogramma.

Begeleidingscommissie

De begeleidingscommissie van het onderzoek naar het koloniale en slavernijverleden van Rotterdam bestaat uit:

  • de heer ing. A. Aboutaleb, burgemeester Rotterdam, voorzitter
  • de heer drs. R. Habiboe, historicus Molukse geschiedenis
  • mevrouw dr. E.M. Jacobs, curator-in-residence Rotterdam Centre for Modern Maritime History
  • de heer C. Goncalves, voorzitter Stichting Gedeeld Verleden Gezamenlijk Toekomst
  • mevrouw drs. J. Steenhuis, gemeentearchivaris Rotterdam, secretaris
  • de heer dr. A. van der Schoor, stadshistoricus/wetenschappelijk adviseur Stadsarchief Rotterdam
  • mevrouw M. Elmar, voorzitter VNO-NCW district Rotterdam, directeur Cruise Port Rotterdam
  • de heer prof. dr. W. Modest, hoofd Research Center Nationaal Museum van Wereldculturen en Wereldmuseum
  • de heer dr. Leo Balai, historicus op het gebied van de slavernijgeschiedenis