Uw zoekacties:

1414 Archief van de Hervormde Gemeente te Berkel en Rodenrijs

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

1414 Archief van de Hervormde Gemeente te Berkel en Rodenrijs

Delen

Doorsturen per email

Delen via Facebook

Delen via X (Twitter)

Printen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Favoriet of een notitie maken

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

Stuur een reactie naar Stadsarchief Rotterdam

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer

1414 Archief van de Hervormde Gemeente te Berkel en Rodenrijs

Archiefvorming

Delen

Doorsturen per email

Delen via Facebook

Delen via X (Twitter)

Printen

Duurzaam webadres

Mijn Studiezaal

Favoriet of een notitie maken

Stel een vraag of plaats een opmerking op de tijdlijn

Reageren

Stuur een reactie naar Stadsarchief Rotterdam

Geschiedenis van de archiefvormer

Titel:

Geschiedenis van de archiefvormer

laatste wijziging 13-02-2020

Grepen uit de geschiedenis van de Hervormde gemeente

In de 11e eeuw was er al sprake van bewoning in het gebied van het ambacht Berkel en Rodenrijs en in 1266 verklaren de bouwers van een kerk te Berkel het collatierecht van de abt van Egmond over de kerk te erkennen. Na de reformatie (1573) duurde het enige jaren voordat Berkel een eigen predikant kreeg. Vedastus Coornwinder trad pas aan in 1587. De Hervormden gebruikten de middeleeuwse parochiekerk, waaraan rond 1500 een toren was toegevoegd. Het beheer van het gebouw was in handen van schout en kerkmeesters en de geestelijke zorg werd uitgeoefend door de kerkenraad. De diaconie nam de armenzorg voor haar rekening. De ambachtsheer van Berkel en Rodenrijs benoemde de schout en de kerkmeesters en diende de beroeping van nieuwe predikanten door de kerkenraad goed te keuren.

In 1732 bleek de kerk zo bouwvallig te zijn, dat herbouw noodzakelijk was. Tussen het koor en de toren bouwde architect en aannemer David van Stolk uit Rotterdam een nieuw schip. De eerste steen werd gelegd op 20 juni en al op 14 december kon de eerste dienst plaatsvinden. Het kerk met koor ging in de Franse tijd over in handen van de Hervormde gemeente, evenals de kerktoren tot en met de galmgaten. De torenspits was eigendom van de gemeente Berkel en Rodenrijs. Pas in 1956 werd ook de spits voor een symbolisch bedrag eigendom van de Hervormde gemeente.

Van de opeenvolgende predikanten genieten er twee meer dan regionale bekendheid. Ds. Samuel Kam (1798-1828) was één van de oprichters van het Nederlands Zendelings Genootschap en Ds. C.E. van Koetsveld (1835-1838) leeft nog voort in zijn autobiografische romans. De achtereenvolgende dominees bewoonden de pastorie aan de latere Ds. Van Koetsveldstraat. In 1820 kreeg de kerk een college van kerkvoogden en notabelen. Het bestuur door schout en kerkmeesters was daarmee verleden tijd. Het kosterschap werd tot 1869 waargenomen door de plaatselijke schoolmeester, die ook voorzanger en doodgraver was. Bovendien was hij vanwege de ligging van de school vanaf het begin van de 18e eeuw tolgaarder voor de weg naar Bergschenhoek in naam van de ambachtsheer. Na 1869 zijn de functies gescheiden.
In 1895 aanvaarde de Hervormde gemeente het legaat A. van der Toorn op basis waarvan een bewaarschool werd gesticht in een nieuw gebouw aan de Herenstraat.

Het gotische koor moest in 1949 vanwege bouwvalligheid worden afgebroken. Een onderzoek in de grafkelders leverde geen uitsluitsel op over een mogelijke begrafenis van ambachtsheer Johan van Oldenbarnevelt in de kerk. Op die plaats kwam een nieuwe consistorie. De toren werd grondig gerestaureerd in 1970-1971 en het schip van de kerk onderging eenzelfde opknapbeurt in de jaren 1987-1989. De consistorie werd toen tegelijkertijd verhoogd.
Eeuwenlang werd de Hervormde Gemeente verzorgd door één predikant, maar toen het dorp groeide werd in 1981 een splitsing in twee wijken ingevoerd, wijk Noord en wijk Zuid, elk met zijn eigen predikant en deelkerkenraad, terwijl voor het grote geheel de centrale kerkenraad, bestaande uit de twee wijkkerkenraden, bleef bestaan. Sinds 2005 maakt de Hervormde Gemeente deel uit van de Protestantse Kerk in Nederland.

Literatuur

W. van der Louw, De ster uit Jacob; Geschiedenis van de bijna vier eeuwen oude Nederlandse Hervormde gemeente van Berkel en Rodenrijs, Berkel en Rodenrijs 1969
Louise Dietz e.a. (red.), Feesten in Berkel en Rodenrijs door de eeuwen heen, Berkel en Rodenrijs, 2006